« Asmazio askatzaileen alde | Goizuetako Arrukabordeetara bidean »
Euskal Herri imajinario baten alde / Santi Leone / Elkar, 2008
Nafarroaz Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2008-03-14
Aspaldi honetan Nafarroari buruzko liburu mordoa (Zabaltza eta Epaltzarenak tartean eta besteak), kaleratu izan denez, galdetzekoa da ea euskal irakurlearengan piztu ote den Nafarroari buruzko jakin-mina. Taxuzko erantzunik ez dudanez, esango nuke neure irudipenaz fidaturik, euskal irakurleak ez duela interes berezirik Nafarroako kontuetan, baina Nafarroako kontuek interes handia dutela politikaren ikuspegitik, azkenaldi honetan bederen. Zerbaitengatik izango da Nafarroari buruzko liburuak, zentzu batez bederen, liburu politikoak izatea. Buruan ditut zertzeladak eta horien kariaz esan dezaket ongi idatzitako liburuak direla. Santi Leonéren hau ere bai, noski. Interesgarria izango litzateke horregatik bakarrik, prosa arinaz gainera esanguratsua baitarabil. Estiloari buruzko ohar horri gaiaren gaurkotasuna erantsi behar zàio.
Gure artean ohikoa ez bada ere, oso zabalduta dagoen joera da, norbaitek gure aurka jokatzen duela sumatzen dugunean gu ere are aurkago jartzea. Norbaitek liburu bat edo esaldi bat idazten badu, euskararen aurka edo gure sinesmen askoetako baten aurka, berehala erantzuten dugu manifestu, komunikatu, esaldi mordoxka edo liburu batez. Ez da, gainera, askotan bereizten aurkakotasuna kritika sanotik, gure alde ez dagoena gure aurkako amorratutzat jotzen baitugu, gehienetan.
Hasieratik badabil testuan lehendik norbaitek esandakoaren oihartzuna: “Euskal Herria herri asmatua da”. Liburua esaldi horrekin hasten da, baina ez da esaldi horretara soilik limurtzen. Esaldiaz haratago joaten da eta bere testu inguruan kokatzen du. Azken finean nazioa asmakizuna baino ez da. Egileak berak dioenez: “nazioak ez dira gauzaki naturalak, ezta fisikoak ere. Gauzaki kulturalak dira, irudimenezkoak, ideia mailakoak”. Ni ados nago horrekin. Eta baieztapenak berdin balio du Euskal Herria edo Espainia edo zernahi nazio definitzerakoan.
Egileak Nafarroari buruzko bi ikuspegi hartzen ditu ikergai, Nafarroako eskuinarena da bata; Nafarroako Nabarralde taldearena, oker ez banago, bestea. Biak ala biak dira zentzu hertsian “navarristak”. Ez dut zalantzarik eztabaidarako balioko duela liburuak; eta ez da bera lorpen kaskarra.
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria