« Hamabost zauri revisited | Bizi lehendabizi »
Edan ase arte / Mikel Peruarena / Kutxa, 2007
Bizitzaz Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2007-12-21
Liburu honek Bertolt Brechti zor dio bere izenburua. “Bizitza ez da huskeria, / edan ase arte beretik, / ez da aski izango / galtzear zaudelarik”. Bizitzeko gonbitea dirudi, aspaldiko estoiko zoragarri haien gisara, baina ez gaitezen engaina. Azken hitzek ekartzen digute esanahi betea, bizitzaz eta bizitzatik edatea ez dela aski norbera norbere baitan eta baitatik galtzear denean. Poesia, hitzarekin batera, ez da aski ere, bizitzeko nahia handia, edo handiegia, denean. Baina beharrezkoa da, edo hala zaio poetari, bizitzeko eta bizitzako minak handiak, edo handiegiak, direnean. “Animalia mindua naizelako idazten dut, / ez banu inoiz minik sentitu ez nuke idatziko, / bizi egingo nintzatéke”.
Bizitzaren gorazarrea da liburu hau, bizitzeko eta bizitzarako kantua eta kobla. Baina ez bizitza bere zentzu hutsean, bizitza bizitzeagatik, besterik gabe. Bizitzak beste zerbait behar du bizitza izateko. “Eroriko zaigula jakin eta, hala ere, / ahalik eta duinen eramatean datza bizitza”. Bizitzaren pisuaz ari da, bizitzan daramagun karga ezin arinduaz. Duintasuna, noski, besteèn begia gurean da.
Bizitzaren karga bizitza bera da, beste izen batez mozorroturik. Dei diezaiokegu itxaropen, esperantza, maitasun, poz; zorion, edertasun. Bizitza horien ifrentzua ere bada, etsipen, desesperantza gorroto, tristura, zorionik eza, itsustasun edo itsutasun, itsustasuna argirik eza baita “Logelan arrosak landatu dituzu / baina ez da itxaropenik haziko / ez da edertasunik berez loratuko”.
Bizitzak ez du erremediorik, edo duena ez dugu ezagutzen, bizitzaz kanpokoa izan baitaiteke. “Hiltzen jarraituko dugu / justiziarekin edo justiziarik gabe”. Bizitzak aurrera jarraitzen du, oztopo guztiak gaindituz edo, badaezpada, berak saihestuz. “Ez dakigu zergatik gauden hemen baina/ahalik eta ondoen egiten saiatuko gara, hala ere”.
Beharrezkoa da bizitza bizitzen saiatzea, zorionekoa izaten saiatzea, aske izaten saiatzea. Bizitza saiakera baita, beste gauza asko bezala. Poesia ere bai, bizitzaz kutsaturik baitago, edo egon behako luke.
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Asel Luzarraga
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pleibak
Miren Amuriza
Mikel Asurmendi
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez