kritiken hemeroteka

8.518 kritika

« | »

Traizioak / Iban Zaldua / Erein, 2001

Mikroklimak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-12-29

Iban Zalduarekin (Iban Z. gisa ere ezaguna azken aldian, literaturarekin zerikusi gutxi duten kontuengatik) topo egin nuen azken aldian Gasteizko karrikaren batean izan zen. Ni galduta nindoan eta bera bere ume txikia paseatzen ari zen, neska ala mutila ote ez naiz gogoratzen, begi txarra baitaukat umeentzat. Autobusean haren ipuin bat irakurri berri nuen, honela hasten dena: “Nobelagileari ez zaio inoiz galdetzen zeigatik ez duen ipuin liburu bat idazten, edo saiakera bat, edo poema epiko bat, edo dena delakoa”. Eta halaxe galdegin nion nik ere, nire alabarentzako sinadura edo autografoa eskatzeaz batera, ea noiz demontre idatzi behar zuen nobela bat, eta hala jokaturik benetako idazle bihurtu, eta ez sasi hitz-biltzaile, gezurti aparta, ipuingile. Ez zela serioa esan nion, urteak joan eta urteak etorri, eta funtsezko liburu bat idatzi beharrean, denbora ipuinkerietan galtzea, gure
Euskal Herri maitearen errealitateak besterik behar zuenean, nobela bat, ahalik eta lodiena balitz hobe; nobela bat, apaletan jartzeko Dostoievskiren eta Tolstoirenekin batera. Nobela bat munduari kukurruku egiteko. Umea erakutsi zidan, gurditxotik atera zuen, ondo abrigatuta zegoen. Eta txikia zela ohartu nintzen, baita polita ere, izan ere umeak gutxitan dira itsusiak. Eta pentsatu nuen ipuinak ere gutxitan izaten direla itsusiak. Pentsatu nuen mundua halaxe dela, logika zorrotz eta gogor batek bultzatzen gaituela mundura umeak ekartzera, eta ez jende heldua. Pentsatu nuen orduan Gasteizko karrika batean zein ezustekoa hartuko genukeen mundura gizon bibotedun bat edo emakume ile harroa ekarriko bagenitu, heldu-helduak. Ez, ipuina polita da. Iban Zalduarenak politak dira behintzat. Baina esan behar jenero bat osatzen dutela bereek, ipuinaren eta artikuluaren arteko nahastura horretatik sortuak baitira, errealitateari, gure ingurumenari lotuagoak, fantasiazko lurralde misteriotsu bati baino. Baina eraginkorrak dira, egunero gertatzen diren kontuetatik sortuak baitira, egunero gertaera txikietatik ekarriak literaturara. Lurralde batzuek beren mikroklima lortu duten erara, Iban Zalduak ere berea du, mikroipuinak ondu daitezen eta aberastu.

Azken kritikak

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Aitor Francos

Urrats galduen hotsa
Luis Garde

Jose Luis Padron

Simulakro bat
Leire Ugadi

Ibon Egaña

Bigarren sexua
Simone de Beauvoir

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak