susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Poesia xinple eta intimista argazkiarendako | Poeta guztiak ez baitira antzerkigile »

Argiaren barne-distantziak / Imanol Irigoien / Erein, 1989

Pinturaren eta poesiaren arteko ortzadarra Amaia Iturbide / Hegats, 1990-10

Pintura eta poesiaren arteko lokarriak nabari ageri dira, Eusko Jaurlaritzaren 1988.eko “Lizardi Saria” lortu zuen Argiaren barne-distantziak liburuan. Etengabeko paisaiaren barneratze-bidaia da pintura, poesia bezalaxe. Pintorea den poetaren begiak sakonera lerratzen diren begiak dira. Eta badago argia baino paisaia sakonagorik? Izate, tonu eta ñarbardura anitzetako argiaren, eta horen ahizpa bikia den ilunaren eskutik, bizitzari buruzko filosofia oso bat eskeintzen du Imanol Irigoienek, konfigurazio sendo eta nortasun haundiko poemario kontzeptual honen bidez.

Ikustekoa da, baita ere, liburuaren azala, egileak berak margoztutako koadro bat erakusten duena. Erdi zabalik, zeharkatuta izateko gonbidapen-keinuaz agertzen den ate hori iragan ondoren honako inpresioak jaso ditut pintzelada solte-tinkoak diruditen poemetatik: unearen gorespena, zenbait zertzelada inpresionista, espazio geometrikoak, simetria ikasiak, kolorearen izaera eta hizkera joria eta, azkenez, irudien arteko irisazio-jokoak.

Jasotako inpresiook margoaren aldare den udazkeneko pago baten ostoetan bezala agertzen dira. Osto baten pleguan, Imanol Irigoienek Argia benetako izaeraz janzten edo biluzten jakin duela irakurtzen dut (zenbat adjetibo desberdinez lagundurik doan argi hitza liburuan gaindi!); beste osto batean, argia dela medio, halako zilarrezko zantzua uzten duen atmosfera opa diela poemei; hirugarren batean estetika erlijiosoa, argi-itzal luze-meheaz osatutako katedrala, beti zerbaiten bila doan eta joate horretan egiten den gizakiaren sinbolo; laugarren batean, zitak erreferentzia argitsuak direla, egileak zein poeta eta filosofotatik edan duen antzemateko; eta bostgarren batean gizonarenganako sinismena.

Lizardiren irakurle fidela den poeta honek osotasunaren kontzeptua gogoratu egin digu. Azken aldian eta zenbait poema-libururen kasuan, munduaren ikuskera zatitua eman zaigu, oraingo honetan, ostera, batasunarena. Poema luzetxoen ondoan laburragoak tartekatzen dira, baina ez dago batzuen eta besteen arteko zatiketarik, forma desberdin bati badagokie ere. Guztiak, kolore umotuaren tenperaturaren legepean bilduta, filosofia baten pentsamendu-hari ordenatuak dira.

Neu ere pinturaren eta poesiaren arteko ortzadarraren paisaian bizi izan naizelako eta beste batzuk bizikide ditudala konturatzean, atsegin haundiz hartu dut Argiaren barne-distantziak, irakurri bakoitzean kristalezko poliedro bat bezala mugitzeri zaidan liburu hau.