susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« “Bide ezkutua” | Itz bi »

Peru Abarka / J. A Moguel, / Itxaropena Argitaldaria, 1956

Peru Abarka U. / Euzko Gogoa, 1956-05

Laugarrenez argitarazi digu Itxaropena’k “Peru Abarka” zoragarria. “Peru Abarka” bezain eleberri berekirik ez omen zun ezagun gure Unamuno argiak, or nonbait irakurri dudanez. Alaxe da izan ere. Peru Abarka’k Maisu Juan sendatzailearekin tril egin egin du ardandegi batean. Ezaupideak egin ondoren, etxera eroaten du: ango berri emanda gero, olaetako, eundegietako, baserrietako tresnak, gurdiaren atalak, ogiaren nekeak, eta aroztegietako zerak adierazten ditu alkar-izketan. Peru Abarka baserritarrak euskeraren eskutuak oro ezagun ditu: berau duzu euskeraren irakasle. Maisu Juan, berriz, euskera mordoiloz ari da guzien parregarri. Damurik, ugari ditugu gure artean Maisu Juan bezain ergelak: badute non ikasi, ala bearrez. Parre onik egin dugu Peru Abarka’kin.

Bere neurrian euskera garbi-zale dugu gure Mogel argia erdiko bidetik doa, alegia. Peru Abarka’ri au erasoten dio “Euskaldunak bagara, zetarako berba egin ez, gure asaben berbakuntzan? Zetarako esan barberuba, labainia ta onelango izen arrotz zantar eta erbestekuari artubak?” Euskera ximena, bizia, aberatsa ta egokia darabil geienetantsu: erriaren aotan garatua, alegia. Ikasbide ederrik badugu oraingo euskaldunok eleberri zoragarri ontan.

Sarreran argibide iakingarriak ezarri dizkigu Arrue lege-gizon eta euskaltzain gorengarriak, Mogel eta aren lana bear danez ezagutzeko: labur, baina egoki. Ta irudi apaingarriak Larrañaga’tar. Paulino antzelari ederrak. Zorionik beroenak bioi, baita “Itxaropena” argitaldiari ere.