kritiken hemeroteka

8.475 kritika

« | »

Bala zeru urdina / Xabier Aldai / Susa, 1993

“Gaztetasunak bai derabila…” Itxaro Borda / Argia, 1993-11-21

Aspaldidanik ez gintuen, euskararen hitz uhin basatiak gisa horretan ito. Haraintzinetik, ez zen norbait, hitzak beren ugaritasun krudelean erabiltzen ausartu. Xabier Aldai, azpeitiar gazteak inarrosaldi on bat ematen dio Euskal Herriko poesigintzaren zeru urdina mila balaz zilatuz. Susan ateratzen du beraz lehen liburua, 31 —eta esku…— olerkiz horniturik. Azpeitia-Azkoitia, behin ere, poesiaren sorburu oparoa dela frogatuz.

Bildumaren oinarria herioa da. Herioaren inguruko haserrean bermatzen dira olerki gehienak, eta oinarriak ditu maleziarik gabeko hitzak bortizten, urrikitik eta barkamendu errezetik urruntzen, gure baitan urteen higaduraz hazi den oreka nahasiz. Xabier Aldairen poemek, gaztetasuna dela kausa agian, ez dute konpazione indar izpirik.

Leku frangotan irakurri dugunez, bildumak bi zati dauzka, bat soziala deit genezakeena, eta bestea intimoagoa litzatekeena. Gure iduriko ordea, bien artean batasun finkoa bada, bizitzeko biolentzia beharrezkoa delako sinesteak josten duena. Gainera, Xabier Aldaik bi eginkizun argi zilegitzen dizkio bere buruari: lehenik, hitzen bidezko gertakari errealen agerpena, eta bigarrenik, gertakari erreal horien jujatzeko eskubidea. Prometeoren maneran suarekin jostatzen da, jujatzera menturatzen ez den jendarteko partaideak tranka edo behaztoparaziz.

Ororen gainetik, “Bala zeru urdina” elearen dantza eroa, zurrunbilo galgarria da, hitzaren ahuspez eta atseginez moldaturik diren poemaz osotu bilduma. Eskertzekoa da, azkenik, Susa argitaletxeak, poeta gazteen lanak publikatzeko arriskua hartzen duelako, uste orokorraren kontra, idazle eta irakurle belaunaldien arraberritzeari bidea idekiz.

Hala dadila Lubakien sua…

Azken kritikak

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi

Asier Urkiza

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

Nagore Fernandez

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Aiora Sampedro

Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Jon Jimenez

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Asier Urkiza

Girgileria
Juana Dolores

Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin

Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

Hedabideak