kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Bala zeru urdina / Xabier Aldai / Susa, 1993

“Gaztetasunak bai derabila…” Itxaro Borda / Argia, 1993-11-21

Aspaldidanik ez gintuen, euskararen hitz uhin basatiak gisa horretan ito. Haraintzinetik, ez zen norbait, hitzak beren ugaritasun krudelean erabiltzen ausartu. Xabier Aldai, azpeitiar gazteak inarrosaldi on bat ematen dio Euskal Herriko poesigintzaren zeru urdina mila balaz zilatuz. Susan ateratzen du beraz lehen liburua, 31 —eta esku…— olerkiz horniturik. Azpeitia-Azkoitia, behin ere, poesiaren sorburu oparoa dela frogatuz.

Bildumaren oinarria herioa da. Herioaren inguruko haserrean bermatzen dira olerki gehienak, eta oinarriak ditu maleziarik gabeko hitzak bortizten, urrikitik eta barkamendu errezetik urruntzen, gure baitan urteen higaduraz hazi den oreka nahasiz. Xabier Aldairen poemek, gaztetasuna dela kausa agian, ez dute konpazione indar izpirik.

Leku frangotan irakurri dugunez, bildumak bi zati dauzka, bat soziala deit genezakeena, eta bestea intimoagoa litzatekeena. Gure iduriko ordea, bien artean batasun finkoa bada, bizitzeko biolentzia beharrezkoa delako sinesteak josten duena. Gainera, Xabier Aldaik bi eginkizun argi zilegitzen dizkio bere buruari: lehenik, hitzen bidezko gertakari errealen agerpena, eta bigarrenik, gertakari erreal horien jujatzeko eskubidea. Prometeoren maneran suarekin jostatzen da, jujatzera menturatzen ez den jendarteko partaideak tranka edo behaztoparaziz.

Ororen gainetik, “Bala zeru urdina” elearen dantza eroa, zurrunbilo galgarria da, hitzaren ahuspez eta atseginez moldaturik diren poemaz osotu bilduma. Eskertzekoa da, azkenik, Susa argitaletxeak, poeta gazteen lanak publikatzeko arriskua hartzen duelako, uste orokorraren kontra, idazle eta irakurle belaunaldien arraberritzeari bidea idekiz.

Hala dadila Lubakien sua…

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak