kritiken hemeroteka

8.196 kritika

« | »

Eulien ugazaba / William Golding (Joxe Austin Arrieta) / Elkar, 1990

Eulien ugazaba Patxi Ezkiaga / Argia, 1991-09-29

Baieztapen gisa, zerau esan ohi dio here buruari “Eulien ugazaba” irakurri duen zenbait eta zenbait jendek: “Hauxe da, hortara jarriz gero, nerauk idatziko nukeen liburua”. Goldingek gure sentiberatasuna astintzen duten kirioak tenkatu egiten bait ditu, gure barne-arratibaren zurdak bailira.

Zer gertatuko litzaiguke, dio Goldingek, gure heziketa prozesuan jaso izan ditugun ohiturak, kultur horbainak larrutuko bagenitu? Zer ote da giza hezituari aurre eginez jartzen dugun berezko gizakia: sarraskilari basati eta hiltzailea?

Galdera ez da gaurkoa baina fikzioari Goldingek eman dion forman datza elaberri hau dagoeneko XX. mendeko klasiko izatearen meritua.

Bestalde ezin dugu ahaztu Bigarren Gerrate ondoko hamarkadan dagoela idatzia, zalantza nagusitzen zenean munduko aferetan. Goldingek 1954ean argitaratu zuenez, bederatzi urte besterik ez ziren iraganak Hiroshima eta Nagasakiren sarraskien geroztik. Korean, Indian, Indotxinan, Israelen, koloniatan behin eta berriro urratzen zuten gerrako danborrek espazioa.

Existentzialismoak ezkortasunez jantzia zuen literaturaren mundua eta interesgarria litzaiguke Camusen “Errebeldea” eta Becketten “Godoten zain” aurreko bi urteetan argitaratu zirela gogoratzea.

Bertrand Russellek zalantzan jartzen zuen gizadiaren iraupena eta Goldingek arakatu egingo ditu giza jokaeren zokogune ezkutuenak, zernolako bultzadek taiuturik dauden egiaztatzearren.

Goldingen fikzioaren oinarrian honako tesia dagoela esango genuke, hots, helduen mundutik erabat isolaturik gelditu den gizakiak bere berezko izatera jotzen duela. Gosea, izua, norberekeria nagusitu egiten zaizkie gizarte hezituan bakarrik loretu daitezken errazionaltasun eta urrikimenduari.

Gure ustez, honen jarria dago egilea bere tesia demostratzen, agian eskematikoegia bihurtzen duela elaberriaren argudioa. Beharbada zentratuegia legoke gizadiaren norberekerian, nolabait pertsonaien banan banako iharduera sikologikoaren azterketa ebolutiboa apur bat baztertzeraino.

Hala ere, osagai alegorikoez betetako “Eulien ugazaba” benetan da artelana eta orohar erabiltzen duen hizkera funtzionala izanik ere batzutan zaildu egiten da, handitasun kosmikoaren zirrara sentierazi nahi digunean batez ere.

Azkeneko bati hauetan nabarmentzen da bereziki itzultzailearen hizkuntzarekiko maixutasuna.

Azken kritikak

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

Ibai Atutxa Ordeñana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

Jon Jimenez

Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao

Maddi Galdos Areta

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Irati Majuelo

Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro

Hasier Rekondo

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Jon Martin-Etxebeste

Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi

Mikel Asurmendi

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Jimenez

Azpimarrak
Nerea Balda

Paloma Rodriguez-Miñambres

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Eneko Barberena

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ibon Egaña

Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz

Mikel Asurmendi

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Jon Jimenez

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

Hedabideak