« Ez zegoen horrenbesterako | Bertsolaritza: magikoa ala hezkuntzazkoa? »
Denboraldi bat infernuan / Arthur Rimbaud (Mikel Lasa) / Erein, 1991
Mikel Lasaren Dendoraldi bat infernuan Felipe Juaristi / Argia, 1991-04-28
Bi alderdirengatik da liburu hau. Alde batetik, frantsesetik Mikel Lasak egiten duen itzulpena dela medio; Mikel Lasak berak idatzi duen hitzaurrea uste dut baliogarri izatez gain testimonio ezin hobea dela Rimbauden iluntasuna argitzeko.
Rimbaudek hain goiz (hiru urteren buruan, hamaseitik hemeretzira bitartean idatzi baitzuen bere obra osoa) zergatik egin ote zuen literaturaz beste da itzultzaile eta hitzaurregileak abiapuntu gisa egiten duen galdera. “Bere obraz arduratu gabe pasa dudan denboraldietan ere, bat-bateko isiltasun horren zergatiak kezkatu ninduen eta, azken finean, Rimbaud berrirakurtzeko gogoa enigma hori argitaratu nahiak eman dit”. Mikel Lasaren eritzian Rimbauden baitan lehian bizi diren pertsonaiek bizitza erratian soilik aurkitzen dute batasuna. “Poesian gorputz eta arimaz murgiltzeko deliberoak edo poesiaz beste egiteko erabateko asmoak, ez dute eraginik Rimbauden joera sakonean, zeina literaturaz haratago baitago. Joera sakonik bada Rimbauden bizitzan ez da hau dirua metatzeko merkatari koloniarraren kutizia, ez eta Parisko literatur munduaren loria lortu nahia, ez eta poesia bera ere ezpada erratuki bizitzearena…”.
Eta ez pentsa Rimbaud itzultzea, irakurtzea bezala, erraza denik. Ez baitu sosegurik ematen. Irrazionaltasunaren bidez arrazionaltasuna nagusiarazteko saioa da. Obraren klabeak ugariak dira; eta garrantzitsuena kristautasunaren kontrako joera, bizitzaren kontrakoa delakoan. Albert Camusek “homme revolté” liburuan oso ondo azaldu zuen Rimbauden arazoa: “Rimbaud zerura jaurtitako poeta da, dena nahi izan zuen suntsitu, baina era berean aldarrikatu egin zuen orden batekiko nostalgia etsitua”.
Mikel Lasak dioen moduan, abian, pausarik gabe irakurri beharreko liburua.
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo
Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban
Mikel Asurmendi
Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz
Gorka Bereziartua Mitxelena
Juana
Jon Artano Izeta
Mikel Asurmendi
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez