susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Intzentsua lurrean bezala | Etorkizuna »

Made in USA (benetazko zapore amerikarra) / Gaizka Arostegi / Elkar, 1988

Made in USA Dabid Zuazalde / Argia, 1988-09-18

Euskal literaturak azken garaiotan (demagun pare bat urte) izan duen bilakaera aztertuz gero, ezin aipatu gabe utzi zenbait ezaugarri: literatur aldizkarien nolabaiteko gainbehera, lehiaketen emaitza eskasak, eta idazle berrien urritasuna. Lehen biak hirugarrenaren ondorio, neurri batean; ia hamarkada batean ideia berriak eta kalitate nabarmeneko belaunaldi gazteak agertu dira, baina hori oraingoz bukatu da; ezin jakin ordea bolada bateko zuloa edo aldaketa sakonago baten arrastoa ote den.

Ospea lortu zuten azken idazleak 63koak edo baziren, Gaizka Arostegi 65ekoa, 23 urtekoa eta portugaletearra, gure nagusietatik urrunskoa. Ipuin liburu bat atera du Elkar argitaletxeko itzaldua zirudien Txinparta Sailean. Egilea gaztea bada, gaztea iruditu zaigu bere lana ere.

Zer esan nahi dugu idazkera gazte horrekin? Bada, erabiltzen dituen gaiak, agertzen duen pentsakera gazteen gustokoak direla, gaurkotasuna dutela. Bere hizkerak ere, zuzena izanik ere, egungo gazte askorenak duen akats bera du: plastikozkoa ematen duela batzuetan, malgutasun gutxikoa.

Liburuko gaiak kontatuko dizkizuet laburki, zertaz ari naizen jakin dezazuen: “iparramerikar” izan nahiaz zoraturik dabilen bat, egun batean bere burua munduko biztanle bakar kausitzen duen beste bat, norbait tiroz garbitzera doanaren kezkak, Amsterdamgo eskaparateetako puta bat, merkatu hiper batean norbaitek persekutatua sentitzen den etxekoandrea, Europan auto-stop egiten dabiltzan bi gazteren amodiozko topaketa, droga erosteko lapurretan dabilen gazte bat. Konturatuko zinetenez, oso zinematografikoak dira, eta gure garaiaren bereizgarri bat bete-betean dauka: mass medietako kultura; eta gaurko gizartea kritikaturik ere, kultura eta gizarte horren seme agertzen da erabat.

Ipuinak, egia esan, ez dira kristorenak, baina bai freskoak. Dohai bat aipatzekotan: ironia, parodiarako gaitasuna azpimarratuko nuke.