susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Plazerra sentierazteko poemak | Sinboloen mundutik »

Abadia Urrustoi / Jean Louis Davant / Durangoko Udala, 1986

Abadia Urrustoi pastorala Mikel Mendizabal / Argia, 1987-09-13

Antoinne D’Abbadie edo Abadia Urrustoi joan den mendeko euskal kulturaren mezenasari buruzkoa da Davant zuberotarrak Durangoko 1986ko euskal jaietara aurkeztutako pastoral berri hau, abertzaletasunaren bidean mamitua.

Zinez polifazetikoa gertatu zen Abadia hura, lore-jokoak mugaz bi aldeetan antolatu eta sustatu zituena.

Antoinne D’Abbadieren aita zen Michel, abade laikoa, Irlandara doa Frantziako iraultzari ihes eginik, eta han Ellisabeth Thompson protestantearekin ezkontzeko. Beren seme Antonio Frantziara itzuliko da ikasketak Sorbonan burutzeko, Brasilen astrologia eta Etiopian zientzian arituz gero. Artean, Bidasoaz ezkerrerako probintzietan karlistada gertatu da, Zumalakarregiren heriotzea ere pastoralean antzeztu delarik. Abadiak bestalde, Agustin Xaho ezagutuko du harekin euskal gramatika bat egiten duelarik.

Lore-jokoak prestatzerakoan, Duvoisin, Bonaparte, Elissanburu, Arrese Beitia eta holakoak ageri dira pastoralean, iragan mendeko kultur sustaldiaren lekuko. Politika arazoen berri ere ageri da Davanten lanean, Abadiak Frantziako errepublikarrekin zituen gorabeherak, nahiz Espainiako karlistenganako zuen xarma ageri bait da. Aipatzekoa euskara eskoletan sartzearen kontra nola aritu ziren errepublikarrak ageri dela pastoralean. Santa Kruz apaiza, Abadiaren emazteak Virginiak haurrik ezin ukanak dakarren malura eta beste hainbat pastoralean.

Ikuspegi osoki abertzaletik emana, zazpi Euskal Herrien bateratze asmoz eta zuberotarren kontzientziatze nahian, gaurkoan Zuberoan haurrak euskaratik nola saihestu diren ere dakarrena. Argitarapen honetan 36 jelkaldi ageri dira, baina antzezterakoan gehiegi ez luzatzearren 25 jelkaldirekin aski dela diosku Davantek.