« Itzaleko errainua | Mugarrien garraioan »
Eltzaorra / Salbador Zapirain "Ataño" / Auspoa, 1985
Ataño ipui zaharrekin bueltaka Iñaki Camino / Argia, 1986-02-09
Herri-kontaerak egun duen idazlerik behinena ageri zaigu Ataño, txarraka-txarraka, bere emana ugaltzen ari dena. Orain artean, biografiaren eta herri tradiziotik ateratako narrazio asmatuaren arrastoan aise zebilenak, asmamenezko beste saioa egin du “Eltzaorra” izeneko honekin. Eltzaorra, askok ez bait duzue jakingo, egundoko zarata ateratzen duen eltzezarra da, zanbonba esango genukeena edo.
Neurri batean, “Txori” izeneko liburuarekin antza handia du gai batzuren aldetik (kontrabandoa esate batera), pertsonaien erabileraren aldetik eta moralaren aldetik. Hizkuntzaren arloan, iduri luke Atañok orain arte hartutako jokabideari oraindik ere estuago heldu nahi diola. Aurretik idatziak zeuzkan liburuetan ageri zen hizkuntz-jatortasuna, freskura, bizitasuna eta zuzentasuna areagotu egin dira honetan. Hainbesteko garrantzia hizkuntzak, kasuren batzutan, narrazioaren hariari nagusitu egiten zaiola. Guzti hau, Atañoren narraziogintzan euskarak duen inportantziagatik besterik ez diot.
Atañoren saio hau bera gaztetxo zela aditutako hiru ipuien loturaren bidez egina da. Aurreneko ipuia, herriz herri burruka-apustuak egiten aritzen den Dardar izeneko baten ibilerak ditugu. Euskal Herrian bere sasoia erakutsi ta geto, Aragoira doa azkonarroak baino zorrotzagoko azkazalak dauzkan batekin neurtzera. Giro guzti honetan bada gizandi luze segaila, dena ondotik segitzen duena, burrukalari amorratua, baina indarrak eskasean dauzkana. Bigarren ipuiarekiko lotura gizandi honek egiten du zilegi, bigarrenean bera izango baita Dardar izeneko burrukalari zintzoarekin batera protagonista nagusi. Bigarren ipui hau, fantesiaz betea da, herriaren ahotan hain maiz entzuten diren sorginkerizko horietakoa. Mendian gora beldurgarrizko hots gaiztoak aditzen dira gau ta egun. Animaliak haizatu, pare bat neskatx gazte hil ikaraz eta halakoak. Kontua da, bigarren honek duen ikara eta sorginkeria giroa ez dela ongi, ene ustetan, aurreneko ipuiarekin lotzen, eta irrealtasun apurra sumatzen dela kontakizunaren osotasunean. Bigarren herri-tradizioko ipui hori beldurra sortzekoa da, eta ez dira aurrenekoa eta bigarrena ederki alkarri egokitzen, beren tratamendua eta beren gaia aski independienteak baitira.
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Aitor Francos
Urrats galduen hotsa
Luis Garde
Jose Luis Padron
Simulakro bat
Leire Ugadi
Ibon Egaña
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
Mikel Asurmendi