kritiken hemeroteka

8.121 kritika

Azken kritikak

« | »

Gauaz parke batean. Ipuin izugarriak / Jon Mirande / Elkar, 1984

Gauaz parke batean (Ipuin izugarriak) Iñaki Kamino / Argia, 1984-09-16

Sorta galanta Elkar argitaletxeak Patri Urkizuren eskutik kaleratu diguna. Eta arras inportanteak ditugu Jon Miranderen ipuin guzti hauek, ez baitira atzo goizean egindakoak, 50. euskal hamarkada berezian baizik. Orduko giroan mutila izan behar Euskal Herrian honelako ipuinak idatzi eta publikatzeko. Noski publikatu Euzko Gogoan egiten zuen baina hala ere beren balioa ezin ukatuzkoa da. 18 dira ipuinak denetara, 8 itzuliak eta beste 8 berak sortuak. Aipatu behar ere umore beltzezko txiste edota ipuin motz bilduma. Itzulitakoen artean hauek dituzue: E.A. Poe-renak bi dira, eta bietan ikara da nagusi: ardo bodega batean giltzapean usteltzen utzia izan denarena adibidez. Kafkaren ipuin motza gizakiaren mugak adieraziz. Munrorenak ere bi, gizarteko lege eta moral nagusien aurkakoa bata eta hildako bizidunena bestea. Irlanderatik bertako abertzaletasuna eta hizkuntzaren zanpaketa argi aski adierazten digun ipuin ituna eta Fru Metterena zorigaitzerako ezkondu den neska gaztearen zuzentasun eduki heharra.

Berak idatzitakoen artean “Behiak” deitu ipuin motza. “Ametsa”, barnean ditugun asmo beltzak mozkorkeriazko gau batean nola gorpuztu daitezkeen erakusten diguna. “Zazpi gizeraile” deritzanean odolarekin ahaztu eta bizitza berria hasi beharrean gertatu diren batzuren bilera nola doan kondatzen zaigu.

“Zinopa” ipuinean gauez etxera bidean doan lagunari atzetik norbait doakio segika azkenean labana lepotik sartuko diola. “Eresi kantari” deitu ipuinean Xiberuako elezahar baten moldaketa dagi Mirandek oso ipuin interesgarria lortuz. “Gauaz parke batean” ipuinean ustekabea da nagusi, parkeko iluntasuna lekuko delarik.

Bukatzeko prestaketari buruz bi hitz. Urkizuren lana, ipuinei argigarri ttiki bat emateaz gain, beste herrialdetakoak garenontzat hiztegi baliagarri bezain ugaria eskuratzea zen, baina ez da hori egin duena. Hitz batzu bai, ekarri ditu, baina asko eta asko utzi ditu bazterrean, eta gainera bat baino gehiago Xiberuan bakarrik erabiltzen eta ezagutzen direnak, eta noski, hitzak zer esan nahi duen ez jakitea baino gauza gogaikarriagorik ez da irakurlearentzat. Izan ere edozeinek ulertzen dituen hitzen itzulpenak ere eman ditu, eta hori da gure harridura sortu duena. Irizpide finkoa aurkitzea zaila da honelako kontuetan, baina oraingo honetan lasai esan genezake Urkizuk ez duela bere lanean asmatu.

Azken kritikak

Alaska
Castillo Suarez

Irati Majuelo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña

Jon Martin-Etxebeste

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak