« Basoko loreak | Gabriel Aresti, adiskide ta idazle ospatsuari »

Poemagintza / Ibon Sarasola / Lur, 1969

Ibon Sarasola olerkariari Karlos Santamaria / Zeruko Argia, 1967-02-05

Itzaldi entzutekoa egin dezuna, euskal olertia dala-ta.

Solas ontan, antziñako ta gaurko euskal poesiari begikada bat egin diozu, eta benetako entzungarriak eta pentsagarriak irudi zaizkit zure iritziak, naiz ta “puritano” batzuek nabarmentzat artuko dituzte, noski.

Ala ere, nabarmenkeria bearrezkoa da nunbait, gure egunetan. Beste toki batean, idatzi berri dedan bezela, “gaurko egunean gauzak diran egoeran, txerrenak berak euskal baratzean, pixka bat anka sartzea, komeni izango litzake, apika, gure sekulako lozorrotik esnatu gaitezen”.

Igaroa da, zure ustez, Lizardi, Orixe ta Lauxeta’ren belauna. Guztiz aitua degu, onezkero bear zuen guzt¡a eman bait du berak. Gure aroak olerti berri bat eskatzen du, ta alperrik dabiltz aspaldiko olerkarien antzarleak, imitadoreak.

Olatu berriak, Gabriel Aresti du, buru ta sortzaille. Lete ta Mikel Lasa dira, beste batzuen artean, Aresti’ren segitzaillerik argienak, eta bide berorri ekin bear diote gazteagoak, nai ta naiez, etorkizunari arpegi emateko.

Are geiago: norbaitek galdetzen baldin badizu, bien artean, Aresti ala Lizardi, olerkaririk onena dezunki, erantzuna batere zalantzik gabe egingo diozu: zure poeta, gaurko poeta, gazteen poeta, Gabriel Aresti da, alajaña.

Nere erara esan ditut gauzak, baiñan au da, oker ezpanabil, zuk esandakoaren mamia.

“Bai ausarkeri izugarrial Ezin eramanekoa da gazte orren itza!” —deader egingo du baten-batek.

Nolanai ere, ezagutu bear degu guztiok, igaroa igaro dala, eta sekula itzuliko eztala.

Ikusten dedanez, zuretzako, neretzako bezela, poesia ezta denbora pasatzeko jostallu polit bat. Zuek, euskal poetak, erriaren akullu izan bear zerate, antziñako profetak izan ziran bezela, ala izan bait da beti erri zorigaiztoko guztietan.

Zuen zama, zuen responsabilidadea, izugarria da, eginkizuna ziñez artzen dezuten ezkero.

Zure itzaldia entzun ondoan, “Biotz begietan” eta “Herri ta Herri” idaztiak, nere liburutegian artu, ta biak batean irakurtzen ari naiz, arratsean, ¡a argi urratzearte.

Au alde izugarria!

Batzuek ez omen dute ulertu nai, berrogei urte ontan, dana aldatu dala. Aldakuntz larri au eztute onartu nai. Bañan “errealitatea” gure ametsak baiño indartsuagoa da; begiz begi jartzen zaigu eta guk ez ikusi egin!

Eta nola izango zitzakean denbora berri ontan, poesia ez aldatzea? Gaurko gizonari atzoko berbakin, nola mintzatu?

Bi belaun oietan, nik enuke esango “au da onena”, “ori da txarrena”, baizik “au gaurkoa da”, “ori atzokoa”. Edo “Historia, ortik igaro zan” eta “Historia, emendik igarotzen ari da, andik igaroko bide da”.

Zergatik gure jendea joku-kanpoan, offisden, beti ¡zatea?

Au da nere pentsaera gai orri buruz. Uste dedanez zurekin bat nator, mamian beintzat. Bildurrez nago orain, ni ere herejetzat artuko nautela.

Agur adixkide, zorionak ta jarra¡.