« Tradizioa zaharberrituz | Poesia eta sentimendua »
Mandarin zaharra / Eça de Queiroz (Jesus Mari Lasa) / Ibaizabal, 1993
Urdinera ihes Juan Luis Zabala / Euskaldunon Egunkaria, 1994-10-16
Garai hartan Frantziatik Europa osora zabaltzen hasia zegoen errealismoaren eta naturalismoaren zehaztasun lehorretik —“egiarekiko menpekotasun deserosotik, azterketaren torturatik, errealitatearen tirania eragabetik”, egileak berak hitzaurrean dioen moduan— ihes eginik, “urdinera” ihesaldia egin eta deabru eta guzti duen kontakizun fantastiko ederra sortu zuen Eça de Queiroz portugaldarrak 1880an, Jesus Mari Lasak orain gutxi euskaratu egin diguna: “O mandarim” edo “Mandarin zaharra”.
Moralejarik ere ez zaio falta De Queirozen kontakizunari: “Egunez-egun gure eskuek irabazten duten ogiak bakarrik du aho-gustu ona”. Izan ere, urrearekin hain harreman bitxia izateta iritsi zen Midas errege ezagunarenaren antzekoa dan narrazioko protagonista nagusiaren kasua ere: diru goseak aberastera bideratuko du eta aberastasunak zorigaiztoa baino ez dio ekarriko. Delako zorigaizto hori, ordea, abenturaz eta kolorez betea da, eta irakurleak gozatzeko aukera ederra du De Queirozek sentiberatasun apartaz kontatzen dizkion Teodororen abenturak jarraituz.
Abenturaz eta kolorez beta ezezik, kontakizun arin eta bizia ere bada Eça de Queirozena, eta Jesus Mari Lasak arintasun eta bizitasun horri eutsi nahirik egindako ahalegina ez da antzu gertatu. Oztoporik aurkitu gabe, jariakortasunez egiten du aurrera euskarazko bertsioaren irakurleak, eta ohartu orduko irentsia du liburua oso-osorik.
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez
Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Paloma Rodriguez-Miñambres
Simulakro bat
Leire Ugadi
Mikel Asurmendi
Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Asier Urkiza
31 ipuin
Anton Txekhov
Aritz Galarraga
Odolaren matxinadak
Miren Guilló
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi
Joxe Aldasoro
Zero
Aitor Zuberogoitia
Amaia Alvarez Uria
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Aiora Sampedro