« Emakumeen munduaren isla | Urtetan onduriko emaitza »
Sargori / Pello Lizarralde / Pamiela, 1994
Poesia narratibo trinkoa Juan Luis Zabala / Euskaldunon Egunkaria, 1994-07-10
Ez dira egileak banan-banan idatzi eta gerora liburu batean bildutako ipuinak, egileak funtsezko ideia nagusi baten inguruan idatziak baizik, liburu honetarako eta ez beste inorako; ez dira gertakari handi eta harrigarriak kontatzen dituzten ipuinak, giro jakin baten inguruan osatutakoak baizik, liburu honetarako eta ez beste inorako. Horixe dugu Pello Lizarralderen liburu trinko eta iradokor honen ezaugarririk berezko eta funtsezkoena.
Sargori egunetako desosegu itsaskor eta garaitezina da liburuko hamar ipuinek isladatzen dutena. Kontatzen den gertakaria geldotu eta urtu egiten da sapa horren azpian, eta irakurlea ere, geldotasun horrek kutsatua, era berezi batean murgiltzen da ipuinean, xehetasunak oro biziago sentitu eta barneratuz. Iradokizunaren indarra gailentzen zaio gertakari hutsarenari; kontaketa huts baino zerbait gehiago da narrazioa, poesia narratiboa dario bildumari, poesia narratibo trinko eta indartsua.
Peter Handke datorkit burura, badakidalako Lizarraldek, nik bezala, gogoko duela geldotasun iradokor horren maisu nagusietako bat den idazle austriarra, eta, batez ere, Lizarralderen ipuinen irakurketak Handkeren irakurketen antzeko zirrara sentiarazi didalako. Baina imitatzaile huts baino gehiago da Iruñean bizi den zumarragarra. Geurera ekarri du estilo hori eta bere kolore berezia erantsi dio.
Ez da literatura mota hau oso egokia liburuen hit-parade-etan aurrera egiteko, eta are zailagoa izango da hori liburu honen kasuan, Lizarralde gure literaturak dituen kalitateko idazle ahaztu ugarietako bat dela kontuan hartuta; baina bilduma honek mereziko luke arreta pixka bat euskal narratibaren inguruan kezkatzen garenon aldetik bederen. Egun ezin aproposagoak ditugu, gainera, azken bolada honetan Lizarralderen liburuak sortarazten duen giro sargoritsuan erabat murgildu eta benetako zein poesiazko izerdi geldotan blai eginda geratzeko.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo