« Xabier Lete erromesaren otoitz liburua | Mugarri berria »
Emakume biboteduna / Xabier Montoia / Susa, 1992
Hamaika Edorta Jimenez / Euskaldunon Egunkaria, 1992-12-13
Hamaika errelato bildu ditu Xabier Montoiak “Emakume biboteduna” izeneko liburuan, eta, zenbakiaren adiera bakoitzaren haritik, Gasteizko idazleak aurrerantzean ere hamaikatxo istorio eta kontu ekarri behar digula begitandu zait, beste ezeren gainetik literaturgile zaina nabari bait zaio berriro ere.
Liburuek azalean barrukoaz ezer adierazi behar dutela uste duenarentzako esan beharreko da “emakume biboteduna” hitz-multzoak barruan irakurri ahal izango dugunaren laburbiltze modura funtzionatzen duela, hots, protagonistarik gehienak emakumezkoak direla, batetik, eta narratzailearen ikuspegia ezohizkoa dela, bibotedun emakumea bezain harrigarria.
Bikoteen gorabeherak azaltzeari ekin dio Xabier Montoiak, gorroto eta maitasun dosiak eskuetan, Dorothy Parker-en “Bikoteen bakardadea” liburuaren oihartzunak ekarri dizkidan eran, eguneroko porrot etengabe eta errepikatuen kronika moduko honetan. Inor gutxi salbatzen da, narratzailearen hitzak bisturiarena egiten bait du, trebetasunez pertsonaien perfiletan, prosa bera beti-beti borobiltzea lortzen ez badu ere. Baina hain borobil egin izan balu, oraindio pozez txaloka egongo nintzateke, liburu perfektu baten aurrean. Haatik, bada, hasierako hori.
Amaitzeko, ohar bi, laburrak. Lehena, ipuin borobila zer den horri buruz. Orain Guru egin duten harakoak esan zuen ipuinetan amaierak duen garrantziaz. Montoiak zenbait ipuinetan itxuraz amaiera barik bukatzen du bere zeregina. Atsegin dut teknika hori. Ipuinik borobilenak era horretara moztuak dira. Bigarren oharra, aldez aurretik erabaki dutela oraingo Azoka honetan pisuzko lanik ez dagoela. Oraindio ez dute liburu hau irakurri beste Guru horiek.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo