« Sinboloen amaraunean | Gizakia eta mundua »
Urregilearen orduak / Pako Aristi / Erein, 1998
Mundua adierazteko grina Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-03-06
Nobela, azken finean, mundua adierazteko grina letra bihurtua baita. Norberaren mundua: ikusi eta entzun, bizi eta amestu egiten dena; barruan edo kanpoan dagoena. Adieraz daitekeena, norberaren hitzez. Pako Aristi saiatu da behintzat bere mundua adierazten. Ez dut esan nahi aurreko nobeletan horrelakorik egin ez duenik, baina honakoan nabarmena da barruan daukana kanporatzeko ahalegin eta nahia. Horregatik da nobela hau desberdina. Orain artekoetan, Kcappo ospetsu hartatik hasita, kanpokoa zen gehienbat adierazi nahi zen mundua: idazlearengandik apartekoa, idazteko ekimenez idazleak beretzat hartzen zuena.
Asmoa ere anbiziosoagoa da oraingoan. Herri baten historia kontatu nahi da, hastapenetatik orain arte igarotako denboran gertatutakoa azaldu. Baina nola jakin zer gertatu den idatzi aurretiko garaietan? Mitoaren barrunbean aztamuka ibili eta aztarnak aurkitutakoan, haiek azpikoz gora jarritakoan. Mitoak bere lekua betetzen du nobela honetan, gehiegizkoa behar bada, baina badu logika pittin bat, lotura egiten baitu lehengo eta gaurko garaien artean.
Nobela ezohikoa da, hori ere esan beharra dugu. Zatika bezala idatzita dago (gaur egun ez baitago den-dena biribilduko duen begiradarik). Begirada asko dira, txikiak eta laburrak derrigor, baina denen artean errealitatearen ispiluarena egiten dute, errealitatea osatuz. Errealitatearena, zentzu orokorrean hartu behar den konzteptua da, pasarterik errealistenen artean bai baitira magikoak, poetikoak, diren beste batzuk.
Hizkuntza ere besteetan baino landuago, trinkoago, ageri da nobela honetan, Pako Aristik behar duena adierazteko hitz gehiago (orrialde gehiagoz gainera) beharko balitu bezala.
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo
Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban
Mikel Asurmendi
Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz
Gorka Bereziartua Mitxelena
Juana
Jon Artano Izeta
Mikel Asurmendi
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez
Simulakro bat
Leire Ugadi
Maddi Galdos Areta
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Ibon Egaña
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Paloma Rodriguez-Miñambres
Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga
Mikel Asurmendi
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Asel Luzarraga