susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Mundua adierazteko grina | Donostiako historiak »

Mundua gizonarentzat egina da, baina ez gizona munduarentzat / JosAnton Artze / Zubi Zurubi, 1998

Gizakia eta mundua Javier Rojo / El Correo, 1999-03-10

Artze moda guztietatik urrun bere bidea urratzen ari da euskal poesian. Batzuek pentsa lezakete bide hori ez dela egokia, gaurko munduak bestelakorik behar duela. Baina ezin zaio ukatu bere printzipioekiko leiala dela. Eta postmodernitateak ekarri dituen arbuio eta ahazturak ikusita, leialtasun hori ez da merezimendu makala. Bere poesia gizakia eta unibertsoaren arteko dialektikan oinarritzen da eta bilaketa bat erakusten digu. Poetaren ardura nagusia izatea baita, zer den benetan izatea. Erantzunak aurkitu nahirik paradoxa erabiltzen du maiz, hau egia bilatzeko tresna egokiena bailitzaion. Hargatik, izatea eta iruditzea kontrajartzen dira, edota izatea eta edukitzea. Honelako kontrajarpenetatik ateratzen duen ondorioa agian sinplea da, baina funtsezko gauzek duten sinpletasunaz hornitua: izatearen oinarrian maitasuna dago. Artzeren poesiak askotan modernitateari kontra egiten diola dirudi, baina mundu modernoari berari baino, mundu moderno honek dakartzan zenbait ondoriori gehiago, nire ustez: pentsamendu bakarraren edo uniformitatearen diktaduraren aurka agertzen zaigu poetaren ahotsa. Moda guztien gainetik eta pentsamendu bakarraz haraindi, eskergarria zait oso Artzek erakusten duen humanismo esentziala.