kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Manhattan / Edorta Jimenez / Elkar, 1994

Bide basatietan barrena Aingeru Epaltza / Nabarra, 2001-05

Edorta Jimenez bere nobelek bilakatu dute gure idazle preziatuenetariko bat. Alabaina, aspaldi honetan atzenduxeak baditu ere, poesian eta kontakizun laburretan ere egin du lanik aski. Nik —agian ez zait horregatik haserretuko— neurri txikian egindako prosa lanak maite dizkiot bereziki. Halaber, kresal usaineko idatziek eman badiote ere mundakarrari merezi duen itzala, Bilbo hurbilaren itzalpeko kale giroa hark bezala islatzen duenik literaturgile guti dugu gure artean. Eredutako, 1994an argitaraturiko Manhattan hau.

Bederatzi narraziok osatzen dute lanaren gorputza, bederatzi proposamen ezberdinek, eta denek, bat izan ezik, hiriko gau giroa ardatz. Gau giroa, bere zentzurik gordinenean, basatienean. Jimenezen pertsonaiek, rock and roll soinu-banda dutela, bidaia egiten dute droga mota ezberdinetan mila aurpegierak akuilu eta helburu. Zerua bilatzen dute, baina gehienetan infernua baizik ez dute aurkituko: bakardadea, damua, epaitegia, eritasuna edo heriotza.

Letra idatzizko musika duen CD eta LP honetako pieza batzuk antologikoak dira: Epaile jauna, Blade Runner (Bizarlabain ibiltaria), Glory days, Botila barruan gorderiko mezua edo 87ko antologia, kasurako.

80. hamarkada bukaerako eta 90. hasierako giroa ezagutu genuenoi oroimena astintzeko balio digu liburuak. Baina hori jadanik burusoildu garenondako erakargarri gehitua baizik ez da. Gazte konturik berritu nahi edo behar ez dutenek ere badute liburu hau beren eskuetan hartzeko arrazoi franko: Jimenezen prosa sendo eta ausarta; haren ironia eta gaiztakeria (gaiztakeria literarioa, bistan da); narrazioaren hariari tira eginez, irakurlea harritu edo mingostuko duen bukaerara eramateko duen abilezia.

Nobela onetatik pelikula on bat ateratzea zaila dela diote adituek, filmeari, etorkiz, ipuin eta narrazioaren formatoa hobeki dagokiolakoan. Hori egia bada, dozena erdi pelikula on atera litezke liburu honetatik.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak