« Onsa irakurtzeko liburua | Sinboloen amaraunean »
Bidaia sentimentala Frantzia eta Italian zehar / Laurence Sterne (Josu Barambones) / Ibaizabal, 1998
Bidaia kronika baino areago Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-02-27
Laurence Sterne maitea dugu, hemezortzigarren mendeko idazle asko baino maiteagoa hain zuzen. Jaiotzez irlandarra zen, joeraz britaniarra eta ogibidez eliza anglikanoko apaiz. Idazle haundiek ospea eta itzala lortuak dituzten adinean (berrogeita hamar urte omen, adin hori iritsi eta ospearen lurrunik usaindu ez duen idazleak hobe luke bazter batera joan eta bere liburuez beste egitea), bere lehen liburua argitaratu zuen: Tristram Shandy, edo Tristram Shandy zaldunaren bizitza eta iritziak.
Liburu berezia inondik inora, Virginia Woolfek idatzi zuen bezala: “Ezein idazle hasiberri ez zen ausartuko halako lizentziak hartzen gramatika, sintaxia eta zentzuarekin, arauekin eta nobela bat nola idatzi behar litzatekeen erakusten duen tradizio luze eta zaharrarekin”. Teknika kontuek teknikatik baino kontutik gehiago baitute, esan dezagun Sterneren lehen nobela hori lan komikotzat hartua izan dela eta halaxe da, baina, komikotasun haundiko lan haundi guztiek bezala, bizitzak eragindako malenkonia du iturburu. Bat egiten dira bertan ironia eta bizitzaren izpiritu tragikoa, Unamuno haundiak esango lukeen moduan.
Bidaia sentimentala besterik da, kritikari guztien iritzian. Bidaia baten kronika baino gehiago, idazlearen beraren barne-munduaren isla mugikorra dugu: Frantzia eta Italiako lurrak, haiek bisitatzera egindako txangoa aitzakia delarik, neurri haundi batean. Askatasunez idatzitakoa da, norbera izateko baldintza ezinbestekotzat askatasuna joten baitzuen Sternek; eta hori antzematen da, liburua irakurri ahala. Virginia Woolfek aipatu zuen bezala: “Bidaia Sentimentala erretratu batzuen segida bat da”.
Kandelikara
Harkaitz Cano
Peru Iparragirre
Zoonomia
Nerea Arrien
Paloma Rodriguez-Miñambres
Itzalen distira
Arrate Egaña
Hasier Rekondo
Ene anaia femeninoa
Marina Tsvetaieva
Amets Iriarte
Zoonomia
Nerea Arrien
Maddi Galdos Areta
Ekaitza eta beste 34 ipuin
Kate Chopin
Paloma Rodriguez-Miñambres
Haragi hosto
Juan Ramon Makuso
Mikel Asurmendi
Azken etxea
Arantxa Urretabizkaia
Amaia Alvarez Uria
Mina hartzeko ere
Juan Luis Zabala
Paloma Rodriguez-Miñambres
Gezurra berdaderoa
Bertol Arrieta
Pako Aristi
Uda betea
Aritz Gorrotxategi
Jose Luis Padron
Basairisa
Louise Gluck
Aitor Francos
Sortaldekoak
Hedoi Etxarte
Mikel Asurmendi
Lagun minak
Jon Benito
Asier Urkiza