kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Bidaia sentimentala Frantzia eta Italian zehar / Laurence Sterne (Josu Barambones) / Ibaizabal, 1998

Bidaia kronika baino areago Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-02-27

Laurence Sterne maitea dugu, hemezortzigarren mendeko idazle asko baino maiteagoa hain zuzen. Jaiotzez irlandarra zen, joeraz britaniarra eta ogibidez eliza anglikanoko apaiz. Idazle haundiek ospea eta itzala lortuak dituzten adinean (berrogeita hamar urte omen, adin hori iritsi eta ospearen lurrunik usaindu ez duen idazleak hobe luke bazter batera joan eta bere liburuez beste egitea), bere lehen liburua argitaratu zuen: Tristram Shandy, edo Tristram Shandy zaldunaren bizitza eta iritziak.

Liburu berezia inondik inora, Virginia Woolfek idatzi zuen bezala: “Ezein idazle hasiberri ez zen ausartuko halako lizentziak hartzen gramatika, sintaxia eta zentzuarekin, arauekin eta nobela bat nola idatzi behar litzatekeen erakusten duen tradizio luze eta zaharrarekin”. Teknika kontuek teknikatik baino kontutik gehiago baitute, esan dezagun Sterneren lehen nobela hori lan komikotzat hartua izan dela eta halaxe da, baina, komikotasun haundiko lan haundi guztiek bezala, bizitzak eragindako malenkonia du iturburu. Bat egiten dira bertan ironia eta bizitzaren izpiritu tragikoa, Unamuno haundiak esango lukeen moduan.

Bidaia sentimentala besterik da, kritikari guztien iritzian. Bidaia baten kronika baino gehiago, idazlearen beraren barne-munduaren isla mugikorra dugu: Frantzia eta Italiako lurrak, haiek bisitatzera egindako txangoa aitzakia delarik, neurri haundi batean. Askatasunez idatzitakoa da, norbera izateko baldintza ezinbestekotzat askatasuna joten baitzuen Sternek; eta hori antzematen da, liburua irakurri ahala. Virginia Woolfek aipatu zuen bezala: “Bidaia Sentimentala erretratu batzuen segida bat da”.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak