« Desioetan galduak | Malenkoniazko giroa »
Mandelaren Afrika / Juanjo Olasagarre / Susa, 1998
Gaurko Hego Afrika Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1998-08-15
Hego Afrika deitzen den estadu hori asko aldatu da azkeneko urteetan. Kostata, dena esan behar bada. Azkenik, Nelson Mandela eta bere alderdia, ACN alderdia alegia, agintari. Baina noraino dira aldaketa horiek sakonak eta ez azalekoak? Lehen baino hobeto bizi ote dira beltzak, mestizoak eta asiarrak? Lehen baino okerrago bizi ote dira zuriak.
Ez dakit galdera horien erantzunen bila abiatu ote zen Hego Afrikara Juanjo Olasagarre, antzerki-idazle, itzultzaile eta poeta, baina badakit liburua irakurri ondoren, erantzuteko moduan egongo garela.
Hego Afrika, Juanjo Olasagarrek hurbiletik ematen dituen datuen arabera, herri konplikatua da. Arraza askoren arragoa, gainera. Gobernu afrikanerrak legeen bidez indarrean ezarritako dotrina arrazakeria izan baita (apartheid-a, hain zuzen, arrazen araberako bereizketa), are zailago egiten da ulertzen gaur egungo transizio garaia, oraindik ez baitaude ahazturik aspaldiko eta ez hain aspaldiko minak eta zinak.
Literaturak, noski, ez du dena adierazterik. Breyten Breytenbachek, esaterako, Pariseko deserritik nekez iragar zezakeen bere herrian gertatuko zena. Hala ere, oraindik miresten dudan idazlea da. Haren poemak (afrikaneraz idatziak, frantses itzulpenean irakurriak), kontsolagarri zaizkit denontzat nahasiak diren garai hauetan. Bere hizkuntzari eusteko dema ere hortxe dago; ez da txantxetan hartzeko kontua, hemen, gure herrian, euskararen kontuak txantxetan hartzen diren bezala, sarri askotan.
Juanjo Olasagarrek erreportaia ona egin du. Pertsonaiekin hitz egin du, pertsonaia kualifikatuekin (eskertzekoak dira liburuak dakartzan elkarrizketak, tartean idazleei egindakoak), errealitatea bere osotasunean hartzeko ahaleginean. Hego Afrikako zoko gehienak ikusi ditu eta kontatu ere bai, kazetariaren hoztasunez kontatu ere. Nahiago duelakoan nago, irakurleari iritzia emateko elemenduak plazaratu, bera iritzi ematen hasi baino.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi