« Desioetan galduak | Malenkoniazko giroa »
Mandelaren Afrika / Juanjo Olasagarre / Susa, 1998
Gaurko Hego Afrika Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1998-08-15
Hego Afrika deitzen den estadu hori asko aldatu da azkeneko urteetan. Kostata, dena esan behar bada. Azkenik, Nelson Mandela eta bere alderdia, ACN alderdia alegia, agintari. Baina noraino dira aldaketa horiek sakonak eta ez azalekoak? Lehen baino hobeto bizi ote dira beltzak, mestizoak eta asiarrak? Lehen baino okerrago bizi ote dira zuriak.
Ez dakit galdera horien erantzunen bila abiatu ote zen Hego Afrikara Juanjo Olasagarre, antzerki-idazle, itzultzaile eta poeta, baina badakit liburua irakurri ondoren, erantzuteko moduan egongo garela.
Hego Afrika, Juanjo Olasagarrek hurbiletik ematen dituen datuen arabera, herri konplikatua da. Arraza askoren arragoa, gainera. Gobernu afrikanerrak legeen bidez indarrean ezarritako dotrina arrazakeria izan baita (apartheid-a, hain zuzen, arrazen araberako bereizketa), are zailago egiten da ulertzen gaur egungo transizio garaia, oraindik ez baitaude ahazturik aspaldiko eta ez hain aspaldiko minak eta zinak.
Literaturak, noski, ez du dena adierazterik. Breyten Breytenbachek, esaterako, Pariseko deserritik nekez iragar zezakeen bere herrian gertatuko zena. Hala ere, oraindik miresten dudan idazlea da. Haren poemak (afrikaneraz idatziak, frantses itzulpenean irakurriak), kontsolagarri zaizkit denontzat nahasiak diren garai hauetan. Bere hizkuntzari eusteko dema ere hortxe dago; ez da txantxetan hartzeko kontua, hemen, gure herrian, euskararen kontuak txantxetan hartzen diren bezala, sarri askotan.
Juanjo Olasagarrek erreportaia ona egin du. Pertsonaiekin hitz egin du, pertsonaia kualifikatuekin (eskertzekoak dira liburuak dakartzan elkarrizketak, tartean idazleei egindakoak), errealitatea bere osotasunean hartzeko ahaleginean. Hego Afrikako zoko gehienak ikusi ditu eta kontatu ere bai, kazetariaren hoztasunez kontatu ere. Nahiago duelakoan nago, irakurleari iritzia emateko elemenduak plazaratu, bera iritzi ematen hasi baino.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña