kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Mandelaren Afrika / Juanjo Olasagarre / Susa, 1998

Gaurko Hego Afrika Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1998-08-15

Hego Afrika deitzen den estadu hori asko aldatu da azkeneko urteetan. Kostata, dena esan behar bada. Azkenik, Nelson Mandela eta bere alderdia, ACN alderdia alegia, agintari. Baina noraino dira aldaketa horiek sakonak eta ez azalekoak? Lehen baino hobeto bizi ote dira beltzak, mestizoak eta asiarrak? Lehen baino okerrago bizi ote dira zuriak.

Ez dakit galdera horien erantzunen bila abiatu ote zen Hego Afrikara Juanjo Olasagarre, antzerki-idazle, itzultzaile eta poeta, baina badakit liburua irakurri ondoren, erantzuteko moduan egongo garela.

Hego Afrika, Juanjo Olasagarrek hurbiletik ematen dituen datuen arabera, herri konplikatua da. Arraza askoren arragoa, gainera. Gobernu afrikanerrak legeen bidez indarrean ezarritako dotrina arrazakeria izan baita (apartheid-a, hain zuzen, arrazen araberako bereizketa), are zailago egiten da ulertzen gaur egungo transizio garaia, oraindik ez baitaude ahazturik aspaldiko eta ez hain aspaldiko minak eta zinak.

Literaturak, noski, ez du dena adierazterik. Breyten Breytenbachek, esaterako, Pariseko deserritik nekez iragar zezakeen bere herrian gertatuko zena. Hala ere, oraindik miresten dudan idazlea da. Haren poemak (afrikaneraz idatziak, frantses itzulpenean irakurriak), kontsolagarri zaizkit denontzat nahasiak diren garai hauetan. Bere hizkuntzari eusteko dema ere hortxe dago; ez da txantxetan hartzeko kontua, hemen, gure herrian, euskararen kontuak txantxetan hartzen diren bezala, sarri askotan.

Juanjo Olasagarrek erreportaia ona egin du. Pertsonaiekin hitz egin du, pertsonaia kualifikatuekin (eskertzekoak dira liburuak dakartzan elkarrizketak, tartean idazleei egindakoak), errealitatea bere osotasunean hartzeko ahaleginean. Hego Afrikako zoko gehienak ikusi ditu eta kontatu ere bai, kazetariaren hoztasunez kontatu ere. Nahiago duelakoan nago, irakurleari iritzia emateko elemenduak plazaratu, bera iritzi ematen hasi baino.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak