« Alegi mingotsak | Belarria eta begia »
Ilargia lagun beti hegoalderuntz / Fernando Presa / Txalaparta, 1993
Bizikletaz egindako bidaiaren kronika Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1993-09-25
Meritu handia du Fernando Presak, liburu hau idazteko egin zuen bidaia egin zuelako, Estatu Batuetako Houston hiritik abiatu eta Buenos Aireseraino iritsi arte, bizikletaz beti, edo ia beti. Hamahiru hilabete eman zituen bidaia hori burutzen, 1987.urteko urrian hasita. Liburu hau, bidaia horren kronika dugu, egunero, geratzen zen tokian geraturik, idazten baitzituen bidaldiko gora-beherak kontatuz.
Inpresionista da liburua, bertan jasotzen dira idazleak berak leku batean edo bestean ikusitakoaren aurrean sentitutakoak, haren zirrarak, haren gogoetak, haren ezbaiak. Liburu intimoa da, bidaia-gida gisa balio dezakeena, baldin eta beste bidaiari batek nahiko balu bidaia bera egin, idazleak egin duen moduan, eta hark zeharkatu dituen lekuetatik zeharkatuz. Baina ezinezkoa da hori, ez baitaude munduak igoalak diren bi pertsona, ezta igoalak diren bi begirada objetu baten aurrean. Liburu sinplea da, eta hau ez dut despektiboki esaten, ezen landugabeko perlen modukoak baitira liburu sinple asko, berezko perfezioa dute, berezko distira, berezko balioa. Ezagun da idatzi duenak ez duela literaturgile baten ikuspegitik lan hori hartu, doinua ez baita idazle batena, lekuko batena baizik; lekuko gisa kontatzen du kontatzeko duena. Eta hortxe egongo da seguruaski liburu honen balioa. Esan nahi dut ofizioz idazle izango balitz, gehiago arduratuko zatekeela ikusitakoari etekin handiagoa ateratzen, hori bezalako bidaia luze batek aukera bat baino gehiago ematen baitu, deskribtiboago egiten edo-eta, erreflesiorako bideak eskaintzen.
Alde horretatik nahikoa murritza da liburu hau, ez baitago ikusten duenaren gehiegizko deskripziorik, gehiegizko istoriorik, gehigizko pentsamenturik, gehiegizko daturik. Dagoena da ikusitakoaren testigantza eta ikusten ari denaren egoera fisikoa edo-eta animikoaren kontaera: nekea, gosea, paisaia eder baten aurreko lilura, eta abar…
Baina testigantza hori oso serioa da, eta adierazgarria erabat. Liburu hau irakurrita badakigu zein diren Fernando Presaren kezkak, zein diren bere sentimenduak Latinoamerikako arazo eta hautsiabar guztietan, nola jokatzen duen euskararen aurrean.
Liburua erraz irakurtzen da, ez dio arazo handirik sortuko irakurtzen ohituta ez dagoenari, eta baten batengan sortuko du bidaia horixe burutzeko gogoa.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera