« Bizikletaz egindako bidaiaren kronika | Antzerkiaren ilusioa »
Isileko kantak / Patziku Perurena / Pamiela, 1993
Belarria eta begia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1993-10-02
“Poesiak isiltasuna aldarrikatzen dik, baina poetok ezin isilduan ari zarete”, irakurri berria dut Juan kruz Igerabideren paperen artean. Ironia puntu horrekin esaten digu isiltasuna gehien aldarrikatzen duena dela gutxien isiltzen dena. Izan ere, nola gainditu poesiaren betiko kontraesan hori, hitza izanik nola lortu isiltasuna? Ez dut uste galdera horrek erantzunik duenik. Poesia hitza izan da betidanik, hitza baino gehiago ere bai sarri askotan: irudia, soinua, musika…Poesiazale askorentzat poesia egiteko itsu izan behar da, aspaldiko Homero haren gisa, hitzak entzun eta haiekin sinfonia bat paratzeko azken finean. Orixeren testu bat datorkit esaten ari naizen honen adibide eta frogagarri: “Ni belarriaren alde mintzatu nintzan, artzaikondo izaki. Nitun argibiderik oberenak ari eman ondoren, au esan nion azkenean :-Belarritik fedea”, fides ex auditu. Zentzu au dugu ernaiena lotan gaudenean; au degu esaneko Zure aginduetan. Ez ote da zentzurik oberena, otoitzerako ere?”. Ideia horrekin, dena dela, jende askotxo ez dago ados. Poesia egiteko, edozein arte mota egiteko bezala, begia behar da, pintatzaile begia. Baina bi jarrera hauek erabat kontrakoak diruditen arren, bat datoz funtsean.
Patziku Perurenak atzeneko liburu honetan biak baitarabiltza, eta zaila egiten zaigu irakurtzerakoan zein jarri zuen lehenagotik, begia ala belarria. Esaterako: “Mendiez haruntz zoko beltzean/ danbaka ari ostotsa,/ Ipar haizeak endregatzen du/ laino zurisken mototsa”. Nire irudipena izango da, baina ia segurtzat joko nuke Patzikuk belarri ernea bezain begi zolia duela, inguruko gauzei erreparatzeko eta haien koloreaz jabetzeko. Kolorea aipatu dudanez esan dezadan, aspaldian irakurri dudan poemarik politena liburu honetantxe dagoela ondo gordeta: “Aurreneko ametsa itsu jaio zela egin/ Eta geroztik koloreak asmatuz bizi da:/ Silabak zuriak dira; beltzak aditzak./ Urdinskak adjetiboak eta berdeak hitzak”.
Liburu hau gustagarriago egin zait, aurrekoa baino. Are gehiago, liburu honetako poesia nahiago dut Patziku Perurenaren artikulu askotako prosa baino. Musika dute poemek, baina ez dira guztiak hitz huts, hitzontzi. Kontzeptuez beterik datoz asko eta asko; pentsa erazten dute, poesiaren ahalmen sinbologikoz horniturik baitaude.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña