kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Josafat / Luis Haranburu Altuna / Kutxa, 2007

Josafateko zelaian Jon Kortazar / El País, 2007-06-11

Urriak dira urtean zehar euskaraz argitaratzen diren antzerti lanak. Zazpi original zenbatzen ditu Juan Luis Zabalak 2004. urtean bere urteroko kontaketa eskergarrian, 2005ean, aldiz, hiru izan ziren eta iazkoan lau eman ditu bere zerrendan.

Luis Haranburu Altunak (Alegia, 1947), baina, maitasun berezia dio generoari eta euskal kulturaren barnean egin duen ibilbide luzean agertu izan ditu maiz antzerti lanak. Josafat deituriko honekin lotura duten hauek gogoratuko ditugu: Sabino (1986), Loiola (1986), St. Cyran (1986), Zumalakarregi (1986), Lancre (1987). Ikusten denez, euskal historiako pertsonaia nagusiak erabiltzen ditu lanen oinarritzat eta euskal identitatearen eztabaida ematen du bere lanean.

2007ko Donostia Antzerki saria irabazi du Josafat lanarekin Luis Haranburu Altunak eta berriro jarri gaitu euskal historian nortasun handikoak diren pertsonaien artean.

Heldu da Judizio eguna eta San Migel goiaingeruak zenbait euskaldun nagusi deitu ditu Josafateko zelaira: Garibai, Loiola, Larramendi, Santakrutz, Munibe, Chao, Sabino, eta idazleak ere bai: Unamuno, Aresti, Mirande, egoera politikoaren adierazlea den ETAkidea eta mitologiako hiru izaki: Hiriko, Mari eta Nartziso. Ekintza aurrera dola, baina, poeten taldea, gudarien taldea, abertzaleen taldea, eta mitologiaren taldea osatuko ditu San Migelek, eta bakoitzari berea eman.

Material hauekin Haranburu Altunak ideien eztabaidarako lan bat aurkeztu du. Gure gai nagusi bihurtu zaigun nazionalismoari buruzko eztabaida. Eta maila horretan pertsonaia bakoitzari —eta Arestiren kasuan ongi moldatua agertzen da— bere hitz egiteko modua atondu zaio. Baina ezin uka pixka bat kartoi itxurakoak geratu zaizkiola, edo alegoriatik hurbilekoak, beste era batera esanda. Pasarte ironikoek pizten dute estiloaren joera (San Migel eta Danteren arteko elkarrizketa, Barandiaranek Mari ezagutzen duenean bezala), edo identitateari buruzko eztabaidek (Unamuno eta San Migelen artekoak) nahiz eta irakurle honek ezin izan duen didaktismo kutsua burutik kendu. 53. orrialdean adibidez, testuaren mamia laburtzen da, gizakiaren eta organizazioaren arteko oposaketa egiten denean.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak