Hizlandia / Iñigo Aranbarri / Susa, 2006

Hitzen ondoeza Igor Estankona / Deia, 2006-12-29

Prentsa irakurle kritiko eta autonomoak kazetari ausartak behar ditu. Izenetik dator bizitza, eta gauzak ez lirateke izango direna gure begietara, zelan edo halan esplikatu ezingo bagenitu. Goizero isurtzen den informazio ibai erraldoiak izenak dakartza, milioika izen, milaka erritmo eta errima, ehundaka berba egiteko era. Horregatik batzutan zaila da ezer ulertzea, errazagoa da inork liseritutakoa arin hartu eta irakurketa erosoaren pozoian atseden hartzea. Kazetaria eta irakurlea aliatuak direla argi eta garbi ikusten da “Hizlandia”n, gauzak diren bezala agertzen ahalegintzen direnen erreinuan. Hitzen inflazioak dakar, zoritzarrez, irakurri orduko ahaztea. Baina ariketa hori era kritikoan egitea ere posible da, edo posible bihurtu behar genuke. Horretara animatzen gaitu Iñigo Aranbarik behinik behin.

“Berria”n 2004 eta 2006. urteen artean Azkoitiarrak idatzitako artikuluen antologia da “Hizlandia”. Pulpitua jarri zion berripaperak Aranbarriri, eta amultsuki errieta egiteko erabili zuen maiz Hizlandiako Arartekoaren kargua. “Berrian bertan egiten zituzten makurrez” hitz egiteko eskatu zioten, eskatu ere. Elegantziaz kritikatu zuen “etxeko” kazetarien zabarkeria puntualen bat edo beste, baina sakonago jo zuen Aranbarrik. Euskal kazetariak izan behar lituzkeen erreferentzietaz, errepikapenak sinestarazitako gezurretaz, gauzak berdinean ez juzgatzeaz eta presaz idaztearen arriskuez ohartarazi zituen kazetariak, baina baita irakurleak ere, ofizioaren tripa ustelak haizatuz.

“Orain [kazetaria] lehen aldean gutxi dabil kanpoan” dio Aranbarrik. “Ez du munduaren bila atera beharrik, mundua bera da, agentzien bidez, erredakziora datorkiona”. Teletipoen diktadura eraistea beharbada ez, baina “Hizlandia”ko igande batean baino gehiagotan gogorarazi digu Aranbarrik posible dela emanda datorrenari minutu pare bat eskaintzea, eta kazetariak berak jartzea errematea, ikutua, puntualizazioa. Gezur erraldoi asko jausi dira, baina gure begietako zapi zeharrargitsuen arriskuaz ez gara askotan ohartu ere egiten. Astiro ehuntzen da gezurra, astiro eta profesionalatasunez soilik deskorapila daiteke beraz.