kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Nabarra / Cecil Day Lewis (Luigi Anselmi) / Idatz & Mintz, 2006

Harribitxia urpean Igor Estankona / Deia, 2006-05-09

Liburu-saltzaileak nobedadeen artera ustekabean ekarrita, argitalpen mardulagoen artean deigarri gertatu zitzaidan lehengoan “Nabarra”ren edizio honen azal zuria. Cecil Day Lewisen poema hau 1938. urtean argitaratu zen, “Overtures to death” lanean, eta 1937ko martxoaren 5ean Matxitxako parean gertaturiko bataila gogoangarria modu epikoan kontatzen du. “Gipuzkoa”, “Bizkaya”, “Nabarra” eta “Donostia” ontziek “Galdames” merkatalontziaren eskolta osatzen zuten, Baionatik Bilboranzko bidaian. Faxisten “Canarias” gerra-ontziarekin egin zuten topo, ordea. Batzuk ihes egitea lortu zuten. Beste batzuk nahiago izan zuten heriotzaren segurantzan azken odol tanta ere eman.

Day Lewisek G. L. Steeren “The Tree of Gernica” liburuaren bidez izan zuen “Nabarra”ren berri. Ingalaterran Alderdi Komunistaren inguruan zebiltzanen sentiberatasuna berez zegoen mindua, eta horregatik “Nabarra”ren balentria ezkerretik kontatua dago, mikaztasunez kontatua dago, bikain kontatua dago. Ia-ia kantatu egiten dio Day Lewisek “Canarias” gudaontzi faxistaren aurka eskaldun marinelek libratutako burrukari. Zelan edo halan armatutako bakailo-ontzi txikia gudaontzi handi haren aurrean modu suizida haretan plantatu zenean hasi zen ingeles askorentzat, hasi ere, bigarren mundu gerra. 1939tik aurrera isildu, izkutura erretiratu eta bere buruaz lotsatu zen Day Lewis gartsu zebilen artean, potentzia handien inmoralitatea salatuz. Izan ere, bestelako Cecil Day Lewis bat ere badago: monarkiaren jaunartzea egin zuena anglikanismora bihurtuz, Britainiar Inperioko Ordeneko Komandante egin zutena, Poeta Laudatua. Bigarren Cecil Day Lewis hori, Oxforden ikasleak aspertzen zituena, poeta handia zen. Baina “Nabarra”ko Day Lewis askoz handiagoa begitantzen zaigu. Luigi Anselmik euskarara dotore dakar, eta nik soilik esan dezaket derrigor irakurri beharrekoa dela, pasarte famatua barne: “Bihotz zaildu haiek heriotza nahaiago izan zuten errenditu baino…”. Barkuko komandantea, Enrique Moreno Plaza, murtziarra zen. Agian harek esango zien euskaldunei nahikoa zela koldarkeriarik, herri batek ezin duela egon beti bakearen drogapean.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak