« Emakumea bere bakardadean | Gaztetxea aitzakia »
Balada zaharrez / Patri Urkizu / Erein, 2005
Haritzak hil zuen Errolan Igor Estankona / Deia, 2006-03-07
Balada zaharrak aztertukeran beste zeozer aztertzen ari bagina bezala, hala sentiarazten zaitu Patri Urkizuk saiakera arin honetan. Benetan ere, manera atseginak erabili ohi ditu beti lezoarrak informazioaren emaria modu inteligentean bideratzeko, baina “Balada zaharrez” hau bereziki orekatua eta gozoa egin zaigu. Europako ibai zabalean intxaur oskola izan garela bagenekien lehendik ere, baina liburu honek gure txikitasunari beheko angelutik begiratzen dio: pieza apokrifoak, itzulpenak, moldaketak… sormen guztiaren oinarrian dagoen materiala zelan erabili dugun, hara hor gure herri desberdin honetako literatura beste literaturengandik bereizten duen alde ia ikusezina. Ikusezina eta era berean erabakigarria.
Giza talde baten kontzientzian sendo iltzaturik dauden kantu “eternal” horien gaztetasunaz hitz egiten digu Urkizuk, ohartaraziz faltsuturiko lehenaldi hori dela ikasi duguna, barneratu duguna, gozatu duguna. Lehenaldia etorkizun bihurtzen du literaturak! Garbiagoak gineneko denborak darabiltzagu maiz argudio lez, errimarekin zein hitz lauz. Oharkabean salatzen dugu horrela garbiak “izan nahiko genukeela”, Altabizkarko Kantua bezain.
Greziar mitologiaren gaineko liburu batean Tartaloren irudia aurkitzean penatuko litzatekeen norbaiten kontrara, gozatu egin dugu guk kontinente ia osotik egindako bidaia honekin. Zentsuraturik, gure aldera ekarririk, gure gustuetara moldaturik… sortzaile itzela izan da betidanik herriaren jakintza.
Esango nuke gainera euskararen aurari esker beranduagorarte eutsi diogula engainu sortzaile horri. Halako zeozer iradoki gutxienez iradokitzen du liburuak. Kanpoztar bati “Hegoak ebaki banizkio” kantatzen diogunean, tentazioa beti izaten da sinistaraztekoa, imintzioka, abesti ia sakratua dela, gure arrazaren kutxa zahar bat ireki berri dugula hitzok laztantzean. Bada, horixe da kreazioa. Eta “Balada zaharrez” honek kreazioari buruz dio asko. Sano sotilki, baina asko.
Mendeku eskubidea
Ernesto Prat Urzainki
Jon Jimenez
Euri gorriaren azpian
Asier Serrano
Asier Urkiza
Rifqa
Mohammed el-Kurd
Ibon Egaña
Galbahea
Gotzon Barandiaran
Paloma Rodriguez-Miñambres
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Mikel Asurmendi
Gurpilak
Eztizen Artola Iturrate
Irati Majuelo
Argialdiak
Miriam Luki
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Leiho bat bihotzean
Aintzane Galardi
Paloma Rodriguez-Miñambres
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Asier Urkiza
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
Jon Jimenez
Sinposioa
Platon
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Joxe Aldasoro
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Mikel Asurmendi