« Mendeko fidela | Bonoboen antzera »
Balada zaharrez / Patri Urkizu / Erein, 2005
Tradizioaz Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-02-10
Jon Juaristiren liburua irakurtzen ari nintzelarik, Flor de baladas vascas, hain zuzen, begietaratu zait pasarte bat, non Juaristik berak, Meriméeren ahotik, dioen euskal baladen ezaugarria ez dela ez edertasuna ez orijinaltasuna, alegia euskal baladak ez direla ez ederrak ez orijinalak. Edertasunaz asko hitz egin daiteke, eta luze, hain luze, ezin baitaiteke amai; baina irudipena dut ez dela oso zuzena Juaristiren iritzia, edertasunari dagokionean. Orijinalak ez direla begi bistakoa da, ez dago zertan lotsa. Balada orijinal gutxi baitago munduan, hiruzpalau kenduta.
Juaristirena bezain saio kritikoa da Urkizuren hau, baina, nahi izanez gero halakorik egin zezakeen arren, ez da Urkizu iritzi estetikorik ematen hasten. Beste era bateko kritika da, umorez apaindua, atsegina eta zorrotza, alaia eta sakona. Kritikak ez baitu zertan izan muturbeltz eta serio arraio, kritikaririk kritikoena irribarrez egiten dena da. Aspalditik. Patri Urkizuk balada zaharren historiako alderdi asko aztertzen ditu honako liburu honetan, nola sortu eta nola iritsi diren guregana, zein aldaketa eta nolakoak jasan dituzten bidean, zer geratu den hondarrean. Izan ere, apokrifo asko dabil bazterretan, sasi-balada asko, une zehatz batean sortuak eta aspaldikoak balira bezala salduak. Garai horretan pentsatzen baitzen herri poesiak gizatalde baten pentsaera islatzen zuela, eta horrela egin zen iruzurra, hemen eta toki askotan, orijinaltzat hartuz kopia, kaxkarra batzuetan, besterik ez zena.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez