« Mendeko fidela | Bonoboen antzera »
Balada zaharrez / Patri Urkizu / Erein, 2005
Tradizioaz Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-02-10
Jon Juaristiren liburua irakurtzen ari nintzelarik, Flor de baladas vascas, hain zuzen, begietaratu zait pasarte bat, non Juaristik berak, Meriméeren ahotik, dioen euskal baladen ezaugarria ez dela ez edertasuna ez orijinaltasuna, alegia euskal baladak ez direla ez ederrak ez orijinalak. Edertasunaz asko hitz egin daiteke, eta luze, hain luze, ezin baitaiteke amai; baina irudipena dut ez dela oso zuzena Juaristiren iritzia, edertasunari dagokionean. Orijinalak ez direla begi bistakoa da, ez dago zertan lotsa. Balada orijinal gutxi baitago munduan, hiruzpalau kenduta.
Juaristirena bezain saio kritikoa da Urkizuren hau, baina, nahi izanez gero halakorik egin zezakeen arren, ez da Urkizu iritzi estetikorik ematen hasten. Beste era bateko kritika da, umorez apaindua, atsegina eta zorrotza, alaia eta sakona. Kritikak ez baitu zertan izan muturbeltz eta serio arraio, kritikaririk kritikoena irribarrez egiten dena da. Aspalditik. Patri Urkizuk balada zaharren historiako alderdi asko aztertzen ditu honako liburu honetan, nola sortu eta nola iritsi diren guregana, zein aldaketa eta nolakoak jasan dituzten bidean, zer geratu den hondarrean. Izan ere, apokrifo asko dabil bazterretan, sasi-balada asko, une zehatz batean sortuak eta aspaldikoak balira bezala salduak. Garai horretan pentsatzen baitzen herri poesiak gizatalde baten pentsaera islatzen zuela, eta horrela egin zen iruzurra, hemen eta toki askotan, orijinaltzat hartuz kopia, kaxkarra batzuetan, besterik ez zena.
Lagun minak
Jon Benito
Mikel Asurmendi
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Jon Jimenez
Neska baten memoria
Annie Ernaux
Asier Urkiza
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Nagore Fernandez
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Bestiak Liburutegia
Neska baten memoria
Annie Ernaux
Paloma Rodriguez-Miñambres
Arkeologia haragitan
Beñat Arruti
Irati Majuelo
Norberak maite duena
Miren Billelabeitia
Amaia Alvarez Uria
Mendeku eskubidea
Ernesto Prat Urzainki
Jon Jimenez
Euri gorriaren azpian
Asier Serrano
Asier Urkiza
Rifqa
Mohammed el-Kurd
Ibon Egaña
Galbahea
Gotzon Barandiaran
Paloma Rodriguez-Miñambres
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Mikel Asurmendi
Gurpilak
Eztizen Artola Iturrate
Irati Majuelo