kritiken hemeroteka

8.549 kritika

« | »

Kearen truke / Aritz Gorrotxategi / Alberdania, 2005

Matias, izorratu gaituk berriz Martin Etxeberria / Beterriko Liburua, 2005-10

Asteartea da, gaueko hamaikak, eta nire etxeko balkoian nago, ilargiari begira. Nire aurrean, laster batean zaharren egoitza bat eraikitzeko prestatzen ari diren gaizki argiztatutako orube batez gain, ezer gutxi. Aurpegia zurbiltzen didan ordenagailu berria, baso bat ur eta hautsontzia, orain dela hogei bat urtetako camping mahai argal baten gainean. Txaketaren barruko patrikatik —hotza egiten du—, “erretzeak hil egin dezake” leloa daraman kaxa zapal bat atera dut. Abisuei men egin gabe, edo horregatik beharbada, puru txiki bat piztu eta idazten hasi naiz.

Izan ere, beharrezkoa zen seguruena. Beharrezkoa nire burua ondo kokatzea Aritz Gorrotxategiren Kearen truke eleberriari buruz zerbait esaten hasi aurretik. Girotzea, alegia. Donostiarrak hain bikain lortu duen barruko eta kanpoko paisaia horrekin bat egitea. Irakurlea ere, atezuan eta jakinaren gainean jartzea. Tabako paketeen literatura mehatxatzailea erabiltzea. Kontuz, lagun. Irakurtzeak, erre egin dezake.

Genero beltzeko eleberria baita Gorrotxategiren azken lan hau. Galtzailez, traizioz, heriotza bezain emakume ederrez, bortxakeriaz eta bourbonez bustitako liburu bat. Generoaren arau guztiak betetzen dituen eleberri bat da Kearen truke. Umore zorrotzeko elkarrizketak, dagoeneko salbaziorik espero ez duten pertsonaien ezpainetan. Etsipenaren samurtasun galkorra, besteak zauritzeko gaitasuna bakarrik geratzen zaien iheslarien bizitza zipriztintzen. Euria, hiriko kaleak lohitzen. Surik ez, eta kea, esku artetik itzuri.

Eta gehiago da oraindik. Apustu bikoitza egin baitu Aritz Gorrotxategik liburu honetan. Eleberri beltzen eremu estu zehaztuan jokatuz, kukua gure habiara ekartzea. Behartu gabe. Txitorik amildegira bultzatu gabe. Sagardoa eta bourbona nahastuz. Tom Jobim entzunez, Axular ere irakur daitekeela frogatuz. Sarako erretoreak idatzitako Geroren bigarren zati ezinezko bat Maltako Belatza bihurtu eta istorioak errota zaharren kirrikarik egin ez dezan lortuz. Berez. Natural.

Ze azken batean Gorrotxategik zerbait lortu badu, istorio borobil bat osatzea izan da..Sinesgarria eta ondo lotua. Erritmo onekoa. Hitzak azpitik sumatzen den jazz musikaren pausoetan sartuko balira bezala, bere zartako eta isiluneak errespetatuz. Eserialdi batez irakurtzeko liburu horietako bat. Gau batean, argia baino itzala gehiago sortzen duen lanparatxoaren alboan. Irribarre erdi bat marraztuz. Liburua, balkoira ateratzeko bakarrik itxiz. Zigarro bat pizteko. Puru txiki bat, beharbada. Une bat bakarrik, kearen truke.

Azken kritikak

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak