« Karonte | Poema bilduma »
Loiolarik ez balitz / Iñigo Aranbari, Jose Luis Otamendi / Uztarria, 2005
Loiola Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2005-08-05
Aspaldi ere, XVII. mendean, Loiolako leinua ahaltsua zen oso. Historiagileek diotenez haien mendeko lurrak Beduaraino iristen ziren eta lurraz gainera burdinola, errota, eliza eta baseliza askoren jabeak ere baziren. Ez alferrik zen Oñaz-Loiola etxea indar handiko eta are ekimen handiagokoa, bazterretan. Loiolaren eragina, ordea, gaur arte iraun du, eta nago oraindik ere badirauela Azkoitia-Azpeitietan ez ezik, baita haranean ere.
Iñigo Aranbarrik eta Jose Luis Otamendik liburuan kontatzen digutena (kontaera baita azken finean, gertaeren lekukotza literario eta taxuzkoa), euskarak bi herriotan izan duen itzala nolakoa izan den eta nork emanda. Ez baitago eguzkirik gabeko itzalik, ezta itzal gabeko gizakirik ere, antza denez. Eta euskararen alorrean, esango nuke, gutxi dira Euskal Herrietan bi horiek bezain oparoak. Egileek hori baieztatzen dute, frogak eta dokumentuak ekarriz bermean. Lehen gutunetatik hasi eta Arestik Insaustiko jauregian esandako hitzekin amaituz, bada euskaraz zer kontatua eta zer kantatua. Egia ere bada, Loiolako santutegia eraikiz geroztik, jesuiten ordenak (beti izan baitira jesuitak bai Azkoitian bai Azpeitian) beste maila bat lortu zuela. Agerian, ordea, ez zen ezkutuan zen adina. Baina Loiolako etxea hor dago, ibai bazterrean; hortxe dago Inazio santua sortutako etxea, behin deabruak arrakalatu zuena (hala esaten ziguten). Hor dago Inazioaren arnasa eta auspoa.
Uste dut irakurtzea merezi duen liburua dela, ez azkoitiarkeria edo azpeitiarkeriagatik, euskararengatik baizik. Testuak ugariak baitira eta interesanteak oso. Hautaketan ikusten da ez dela egileen lana txantxetakoa, haien erudizioa ez dela debaldekoa.
Alaska
Castillo Suarez
Irati Majuelo
Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña
Jon Martin-Etxebeste
Axularren gerizapean
Kepa Altonaga
Asier Urkiza
Emakume bat
Annie Ernaux
Nagore Fernandez
Atsoa
Victor Catala
Joxe Aldasoro
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi
Irati Majuelo
Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar
Mikel Asurmendi
Alaska
Castillo Suarez
Jon Martin-Etxebeste
Alaska
Castillo Suarez
Maddi Galdos Areta
Puskak
Irene Pujadas
Asier Urkiza
Norberak maite duena
Miren Billelabeitia
Nagore Fernandez
Beirazko kanpaia
Sylvia Plath
Hasier Rekondo