« Otsabide, denon bide | “Benetan ez haut maite batere” »

Dianea eta Koplak / Joan Perez de Lazarraga / Erein, 2004

Eskuizkribua Javier Rojo / El Correo, 2005-05-25

Urtebete pasatu da, dagoeneko, Joan Perez de Lazarragaren eskuizkribuaren aurkikuntzaren berria zabaldu zenetik, eta tarte honetan Patri Urkizuren bidez lehenengo argitarapena agertu zaigu. Eskuizkribuak izenbururik ez zuelarik, “Dianea eta Koplak” jarri dio edizioaren paratzaileak, nire ustez asmatu beharrik ez zegoena asmatuz. Batek ez daki zer den interesgarriagoa, liburuan agertzen den testua edo eskuizkribu honen gorabeherak. Izan ere, eskuizkribuan zati batzuk falta dira, baina guregana heldu diren zatietan artzain nobela labur bat (Urkizuk “Dianea” izenarekin bataiatu duena) eta hainbat poema, gehienak euskaraz, baina baten bat gazteleraz ere, agertzen dira. Testuak, filologoen entusiasmorako, XVI. mendeko euskararen ezaugarriak (1567koa omen da) aurkezten ditu, eta mendebaldeko euskararen adibide ikusgarria da. Filologoa ez den irakurleari, ordea, testua nahiko irakurgaitza irudituko zaio, paratzailearen asmoa espezialistak ez diren irakurleentzat edizioa egitea izan bada ere. Eskuizkribuaren istorioak, bestaldetik, nobela bat egiteko materiala eskaintzen du. Hain nobeleskoa, non oraindik ere sinestezina iruditzen baitzait Madrilen aurkitutako liburuaren istorioa. Baina badakigu, errealitateak fikzioa gainditzen du.