kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Izozmendiak / Juan Ramon Madariaga / Susa, 2003

Bizitza sentsazioa Jon Kortazar / El País, 2004-02-08

Zazpigarren poema liburua argitaratu du Juan Ramon Madariagak (zortzigarrena, erdaraz atera zuena kontuan hartuz), Izozmendiak izenekoa. Izenak gogora ekartzen du Benjamín Prado poeta lagunaren Iceberg liburua, baina, nire iritziz, poema molde desberdina darabilte.

Poesian hasi zenean, Heriotza, Amodioa eta Bizitza, poesia handiaren gai nagusiak, erabiltzen zituela esan zuen idazleak. Orain, Bizitza tratatzeko tenorea heldu dela dirudi, edo hobe, bizitzan amets eta errealitatearen artean dugun mundua, urtuz doan mundua azaltzeko unea. Izozmendiak itsasora sartzen dira eta urtuz doaz, ametsak eta utopiak bezala, eta norabide gabe doaz itsaso handitan, gure bizitza ere norabide gabe doan gisa.

Gai nagusiak maite baditu ere, Madariagaren poesiak badu txikitasunaren erabilpen berezi bat, begiradaren unean jarria. Hemen ere bai, “sentsazio bat da nire pentsamendua”, eta pentsamenduetan baino gehiago ikusten ditu sentsazioak, oso inguru hurbilean: ezkaratzeko tomateetan, egunerokotasunaren paisaian, beti ere ustelkeriaren barnean “muin gozoa” aurkitu nahiz.

Tonu txiki hori sortzeko orduan izaten ditu bere arrakastarik handienak Juan Ramon Madariagak, baina poema liburu hoentan askotxo jokatu du pilaketarekin, eta egituraketa horrek pisua eman die testuei.

Hizkera eta poesiaren tratamenduaren aldetik ere, aldaketak agertzen dira: alde batera utzi dira Iparraldeko hizkeraren xarma eta gutxitu (ez dira guztiz desagertu) paisaia urrunen lilura. Egunerokotasuna eta hurbiltasuna atera dira irabazle, hizkera sinple bezain garden baten mesedetan.

Hala ere, poemak beti klabe bi ditu, bata aipatua eta bestea, mundu isil baten adierazpen isila. Madariagaren poesia plano bien arteko jokoan mugitzen da; horregatik mantentzen du xarma. Egunerokotasuna beste zerbaiten adierazgarri delako, alegia.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak