kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Irautera / Castillo Suarez / Elkar, 2019

Erresistitzea denean garaitza Igor Estankona / Argia, 2019-06-23

Castillo Suarezi zer edo zer gertatu zaio. Haizeak pinuaren adaburua lez inguratu du bizitzak, eta Irautera eder honen bitartez ekarri dizkigu zaurgarritasuna eta indarra, etsi gaiztoa eta kreatibitatea. Liburu bakanak dira horrela laburbiltzen dituztenak garai bateko gazi-gozoak, non gazia ez den hain gazi, non gozoa den saihestezin esateko beste modu bat: “Maitetasunak badu abantaila bat bederen:/ zauririk ez da egiten orbainen gainean”.

Castillo Suarezi zer edo zer gertatu zaio beraz. Eta nori ez.

Musika talde bateko kide guztiak momentu magiko batek jota egon eta diskoa grabatzen dutenean bezala, grazia egoeran daude hemen Castillo guztiak. Autoafirmazioarena, bakardadearena, feminitatearena. Denek batera konposatu dute pieza bat bakarra, liburu honetako poema guztiek osatzen baitute bakarra. Bere aurreko liburuak baino liburuago, Irautera hiztegi bat ere bada maitasunaren botanikaz hitz egiten diguna. Eta aurreko liburuen aldean sinbolismo arean gutxiago ere nabari zaio, errealismo minimalista bat darabil-eta, non ñabardura guztiak diren inportanteak: “Ez kantarik, ez argazkirik./ Joan zinenetik/ saihesten ditut mendiak zein ibaiak”.

Hizkuntza bera bihurtzen da honenbestez bide bat baso-paisaje batean barna doana: “Nik elurra maite dudala esango dizut,/ eta iparralderantz joango gara,/ (…) / Galdu dudan guztia zarela iruditzen zait batzuetan”. Indefinizio horretan, agurraren eta esker onaren artean ganduan bezala gauzka zur eta lur, ahapaldi boteretsu eta eleganteetan gogoa lotzen zaigularik gu geuri gertatu zaizkigun gauzei beha: galdu duguna, galduz irabazi duguna.

Poema luzeetan erritmoaren bilaketa eta laburretan birfinketa, dena agerian daukan liburu honek halabeharrez eduki behar zuen agerian edertasuna ere: “Dena kontatu nahi dizut. Zure begietara etorri. Gauza arruntak egin. Kalean eskutik heldu, lotsatzen bazara ere. Elkarrekin etzan sutxakurrak behatzeko”.

Egin zezakeen abailduraz Castillok oportunismoa, baina kontrara erabaki zuen denok biltzea lorategi batean, Galarretan, ekaineko eguzkipean, garia berde oraindik, bizi garela ospatzeko. Han jende guztia zegoen harro bere laguna izateaz, Casti-k ikusarazita agian horixe dela, alboan egote hutsa, egin daitekeen mesederik handiena. Zintzotasunez idatzitako poemategi bat aurkeztu zigun, orain esku artean urtzen zaidana, pinu artean dabilen haizearekin zorrak kitatzeko idatzia.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak