« Oi, haizu izatea zilegi balitz! | Artze: zuri ala beltz? »
Plazeraren gau ilunekoak / Francis Scott Fitzgerald (Garazi Arrula / Iñigo Roque) / Elkar, 2014
Festaren amaiera Javier Rojo / El Correo, 2014-09-13
XX. mendeko 20ko hamarkadan mundua etengabeko festa zela ematen zuen. Tira, horixe iruditu behar zitzaien F. Scott Fitzgerald bezalako idazleei, garai hartan beren literatura sortzen zutenean. Baina, jakina, mundu horrek oso muga estuak zituen, geografiak eta klaseak, lurraldeak eta diruak, markatutako mugak hain zuzen. Muga horien barruan dirua erraz irabazten eta errazago gastatzen zuen belaunaldi bat hazi zen, azalkerian eta itxurakerian bere destinoa jarria zuena. Halako bizimodua deskribatzeko kronista bat behar zen eta Scott Fitzgerald izan zen idazle hautatua. Mundu hori amets, mundu horretan nolabait integratuta egon arren baina hala ere giro horretatik urruntzeko gaitasuna zuelarik, halako bizimoduaren bilakaera utzi zigun narrazioetan islatuta, “Plazeraren gau ilunekoak” izenburua duen bilduma honetan ikus daitekeen moduan.
Bildumaren paratzaileek, Garazi Arrulak eta Iñigo Roquek, bestalde, kontu handia izan dute narrazioen ordena kronologikoa errespetatzeko, eta horrela bilakaera hori nabarmenago geratzen zaigu. Izan ere, hamarkada horretako etengabeko festak 29an izan zuen bat-bateko amaiera, eta halaxe ikus dezakegu islatuta narrazio bilduma honetan. Hasierako istorioetan bizimodu horren hustasuna erakusten zaigu —hori bai, ironia puntu batez—, idazlea oso kontzientea baitzen festa horren atzean ezertxo ere ez zegoela. Ironia hori azken narrazioetan mingostasun bihurtuta agertzen zaigu. Idazlea 1940an hil zen eta bere literatura testuinguru jakin batean sortu zen. Baina nago, metafora moduan bada ere eta bi egoeren arteko desberdintasunak ahaztu gabe, berak kontatutakoak gure festatxoaren amaiera deskribatzeko ere baliagarriak izan daitezkeela. Pertsonaia batek esaten dituen hitz hauetan dena laburtuta geratzen da: “Amerikar gizonei zerbait falta zaigu dirurik ez dugunean”.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo