susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Bere garaiko lekuko | Begiaren legera »

Azti-Begia eta beste izkribu zenbait / Agosti Chaho / Euskal Editoreen Elkartea, 1992

Ziberou herri maitiari Itxaro Borda / Argia, 1993-03-28

Tomes üzteko zorte hona üken günüanaz geroztik, hebenko libürütegietako ataletan, plazer hanitxoki kausitzen dütügü, orai arte berezilariek baizik leitzen ahal ez zütüen “Klasikoak”. Eüskal Editoreen Elkartearen indarrak alde hortarik, süstengatzekoa direla üste dügü: molde xügünean, aitzin-solas mamitsüeki eta merke saltzen dütë, gore esküetan, biblioteka ülünen ahazmenean beno hobeki diren “texto zaharrak”.

Agosti Chahoz, düala zonbait ürte pastoral bat egin zen, bena pastoral ejer hura amiratü züenek, heltübada, ez zükeen Chahoren izkribüen ezagütza xüxenik. Hüts hori beterik dela erran genezake. Patri Urkizuk, EEErentako prestatü düan argitalpenareki. Agosti Chaho, pastoralaren giro trajikotik elki deikü Urkizuk, jakintsü eta gizon-politiko jantzietan beztitzeko.

Agosti Chaho jakintsü zela diogü, eta mentüraz leitüaren arabera pür, egokiago lizate gaineratzea, orohar, Chahoren hitzak poetikoak direla oso, bai azaltzen deikün “Eki-begia” astronomia saioan, eta bai, deputatü izan beharrez, mintzaldi politikoak eskenten dütüan tenorean. Chaho barnez-poetak bere teoria literario zonbait herrokatzen dütü ber zonüan, Etxahun-Barkoxe Bardoaz idazten düan texto aipagarrian.

Chahok zütüan ideien erakusteko erabilten düan hizküntzak ere bihotza jo deikü: XIX. mente erditsütan jenteen ezpainetan zen xiberotar mintzajea imaginatzen ahal dügü Atarraztarraren idazkiak irakurtez. Izkribu aberats horiek ontsa egiaztatzen deiküe “katea ez dela orano eten…”.

“Heben datza Chaho/deputatü izan ez zena/bena idazle handi…”, gisa hortan alda genezake, bere hilarrian dagoen “epitafioa”.