« Herria eta hiria | Mac Guffin eta beste istorioen inguruan »
Hontzaren orduak / Jesus Maria Olaizola Txiliku / Elkarlanean, 1999
Heriotz-aldarri Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-04-17
Lau ipuinez osatua dator liburua: “Hontzaren orduak”, “Adur gaiztoa”, “Bentara noa, bentatik nator”, “Hontza uluka”. Anjel Lertxundiren hitzaurrea dakar, baina ez da ipuin. Txilikuren honetako azken ipuinean daude, nik uste, liburua ulertzeko lagungarri duten zenbait ezaugarri. Hilketa odoltsu bat suertatu da eta epaileak itaunketa egiten die bere iritzian susmagarri direnei. Guztiek aipatzen dute hilketa egunean entzun zutela hontza uluka. Irakur dezagun: “Gure amama zenak esaten zuen hiru bisitarik izutu behar dutela lrstau baten bihotza: pinpirin beltzak, txakurraren gaueko intziriak eta hintzaren uluak”.
Hontzaren uluak norbaiten heriotza iragartzen du. Sineskeria zaharra da, gaur egun inork gutxik (edo inork ere ez) sinestuko duena. Hala ere, hau ez da sineskeriei buruzko liburua. Liburuko pertsonaiak hiritarrak dira gehienak (hiritarra da Gipuzkoako biztanlea), baina erroak mendian edo baserrian dituzte ia denek. Mugako jendea da, hiritartasunaren pentsakera erabat onartu ez duena. Iraganetik gordetzen dituzte ohitura atabikoak: ehiza esaterako. (Lau ipuinetatik bik ehiza-kontua dakarte.) Ez dut ehizaren esanahi psikologiko eta sozialaz hitz egingo, horretarako nirea baino iritzi kualifikatuagorik asko baitago bazterretan. Esango dut, hori bai, liburua bera dela hontzaren ulua halakoa: norbaiten heriotza iragartzen du. Uluak ematen dio doinua liburuari.
Izan ere, hilketa batez amaitzen da liburuko ipuin bakoitza. Ez dira guztiak odol hotzean eragindako hilketak, baina hilketa dira. Patuak ere bere lana egiten baitu. Umorerik ez da falta, eta hizkuntza bera da askotan umore horren zurkaitz. Asmatu egin du idazleak hizkerarekin. Bizia da eta atsegina.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera