« Onsa irakurtzeko liburua | Sinboloen amaraunean »
Bidaia sentimentala Frantzia eta Italian zehar / Laurence Sterne (Josu Barambones) / Ibaizabal, 1998
Bidaia kronika baino areago Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-02-27
Laurence Sterne maitea dugu, hemezortzigarren mendeko idazle asko baino maiteagoa hain zuzen. Jaiotzez irlandarra zen, joeraz britaniarra eta ogibidez eliza anglikanoko apaiz. Idazle haundiek ospea eta itzala lortuak dituzten adinean (berrogeita hamar urte omen, adin hori iritsi eta ospearen lurrunik usaindu ez duen idazleak hobe luke bazter batera joan eta bere liburuez beste egitea), bere lehen liburua argitaratu zuen: Tristram Shandy, edo Tristram Shandy zaldunaren bizitza eta iritziak.
Liburu berezia inondik inora, Virginia Woolfek idatzi zuen bezala: “Ezein idazle hasiberri ez zen ausartuko halako lizentziak hartzen gramatika, sintaxia eta zentzuarekin, arauekin eta nobela bat nola idatzi behar litzatekeen erakusten duen tradizio luze eta zaharrarekin”. Teknika kontuek teknikatik baino kontutik gehiago baitute, esan dezagun Sterneren lehen nobela hori lan komikotzat hartua izan dela eta halaxe da, baina, komikotasun haundiko lan haundi guztiek bezala, bizitzak eragindako malenkonia du iturburu. Bat egiten dira bertan ironia eta bizitzaren izpiritu tragikoa, Unamuno haundiak esango lukeen moduan.
Bidaia sentimentala besterik da, kritikari guztien iritzian. Bidaia baten kronika baino gehiago, idazlearen beraren barne-munduaren isla mugikorra dugu: Frantzia eta Italiako lurrak, haiek bisitatzera egindako txangoa aitzakia delarik, neurri haundi batean. Askatasunez idatzitakoa da, norbera izateko baldintza ezinbestekotzat askatasuna joten baitzuen Sternek; eta hori antzematen da, liburua irakurri ahala. Virginia Woolfek aipatu zuen bezala: “Bidaia Sentimentala erretratu batzuen segida bat da”.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera