kritiken hemeroteka

8.501 kritika

« | »

Izozmendiak / Juan Ramon Madariaga / Susa, 2003

Bizitza sentsazioa Jon Kortazar / El País, 2004-02-08

Zazpigarren poema liburua argitaratu du Juan Ramon Madariagak (zortzigarrena, erdaraz atera zuena kontuan hartuz), Izozmendiak izenekoa. Izenak gogora ekartzen du Benjamín Prado poeta lagunaren Iceberg liburua, baina, nire iritziz, poema molde desberdina darabilte.

Poesian hasi zenean, Heriotza, Amodioa eta Bizitza, poesia handiaren gai nagusiak, erabiltzen zituela esan zuen idazleak. Orain, Bizitza tratatzeko tenorea heldu dela dirudi, edo hobe, bizitzan amets eta errealitatearen artean dugun mundua, urtuz doan mundua azaltzeko unea. Izozmendiak itsasora sartzen dira eta urtuz doaz, ametsak eta utopiak bezala, eta norabide gabe doaz itsaso handitan, gure bizitza ere norabide gabe doan gisa.

Gai nagusiak maite baditu ere, Madariagaren poesiak badu txikitasunaren erabilpen berezi bat, begiradaren unean jarria. Hemen ere bai, “sentsazio bat da nire pentsamendua”, eta pentsamenduetan baino gehiago ikusten ditu sentsazioak, oso inguru hurbilean: ezkaratzeko tomateetan, egunerokotasunaren paisaian, beti ere ustelkeriaren barnean “muin gozoa” aurkitu nahiz.

Tonu txiki hori sortzeko orduan izaten ditu bere arrakastarik handienak Juan Ramon Madariagak, baina poema liburu hoentan askotxo jokatu du pilaketarekin, eta egituraketa horrek pisua eman die testuei.

Hizkera eta poesiaren tratamenduaren aldetik ere, aldaketak agertzen dira: alde batera utzi dira Iparraldeko hizkeraren xarma eta gutxitu (ez dira guztiz desagertu) paisaia urrunen lilura. Egunerokotasuna eta hurbiltasuna atera dira irabazle, hizkera sinple bezain garden baten mesedetan.

Hala ere, poemak beti klabe bi ditu, bata aipatua eta bestea, mundu isil baten adierazpen isila. Madariagaren poesia plano bien arteko jokoan mugitzen da; horregatik mantentzen du xarma. Egunerokotasuna beste zerbaiten adierazgarri delako, alegia.

Azken kritikak

Baden verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Mikel Asurmendi

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak