kritiken hemeroteka

8.394 kritika

« | »

Galbahea / Gotzon Barandiaran / Susa, 2024

Estekamenduaz Paloma Rodriguez-Miñambres / El Correo, 2024-10-19

17 urte igaro dira Gotzon Barandiaranek 2007tik aurten argitaratu duen alera. Tarte horretan eleberri bi, saiakera eta antzerki lan bana idazteaz gain, gauza asko jazo zaizkiola antzematen da, nori bere bizitzan, hala munduan, helduaroan sartzea pertsona gutxiri suertatzen baitzaio samur. Izan ere, beste hainbat konturen artean, poetaren oroimenak azalera ekartzen ditu lehenaldiaren aztarnak, maitasuna eta mina haietan gordetzen direlarik.

Gaien zein hizkuntzaren adierazpena argitasunez jorratzen du, esate baterako, Euskal Herriaren egoera, ironia politikarien pragmatismoarekin, engaiamendua klima-aldaketarekin, migranteen egoerarekin. Heriotza gailentzen da liburuan; Barandiaranen kasuan amaren heriotza katalizatzailea izan dela ematen du identitatea berraztertzeko eta bere lekuaz hausnartzeko.

Poetak behaketa prozesua gauzatzen du, galbahearen irudiak balio diolarik mundua onartzeko. Maiz errepikatzen duen bezala, galbahea erabili beharra dago eta xerkatu mundua, errealitatea. Etorkizunari buruz itxaropena topatzea nekeza badaiteke ere, aurrera jarraitzeko gogoa sentitzen du. Mundua ez da aldatuko, eta gizakia atsekabetu egiten da oraingo gertakarien bilakaeraren kariaz: gizarte-idealekiko desengainua, herrien genozidioa, arrazakeria, feminizidioak… Gauza asko ametitu beharra dago. Zeri oratu diezaiokegu, horrenbestez, mundua —eta haren norabidea— ezin badugu arteztu? Maitasunari, hori baino ez baitzaigu geratzen bizimodu ez-perfektuari aurre egiteko.

Liburu honetan ez dago banaketarik, olerki guztiak segidan agertzen baitira, puntuazio zeinurik ez, ezta letra larririk ere. Poema luzeak eta laburrak txandakatzen dira eta abiadura azkartzen dute. Bizitzak berak astintzen gaituen moduan.

Azken kritikak

Lagun minak
Jon Benito

Mikel Asurmendi

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Jon Jimenez

Neska baten memoria
Annie Ernaux

Asier Urkiza

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Nagore Fernandez

Bihotz-museo bat
Leire Vargas

Bestiak Liburutegia

Neska baten memoria
Annie Ernaux

Paloma Rodriguez-Miñambres

Arkeologia haragitan
Beñat Arruti

Irati Majuelo

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Amaia Alvarez Uria

Mendeku eskubidea
Ernesto Prat Urzainki

Jon Jimenez

Euri gorriaren azpian
Asier Serrano

Asier Urkiza

Rifqa
Mohammed el-Kurd

Ibon Egaña

Galbahea
Gotzon Barandiaran

Paloma Rodriguez-Miñambres

Mesfida zaitez
Bea Salaberri

Mikel Asurmendi

Gurpilak
Eztizen Artola Iturrate

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

Hedabideak