susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Mesfida zaitez hurkoaz, baita zure buruaz mesfidatu ere | Haserrea luxua denean »

Galbahea / Gotzon Barandiaran / Susa, 2024

Estekamenduaz Paloma Rodriguez-Miñambres / El Correo, 2024-10-19

17 urte igaro dira Gotzon Barandiaranek 2007tik aurten argitaratu duen alera. Tarte horretan eleberri bi, saiakera eta antzerki lan bana idazteaz gain, gauza asko jazo zaizkiola antzematen da, nori bere bizitzan, hala munduan, helduaroan sartzea pertsona gutxiri suertatzen baitzaio samur. Izan ere, beste hainbat konturen artean, poetaren oroimenak azalera ekartzen ditu lehenaldiaren aztarnak, maitasuna eta mina haietan gordetzen direlarik.

Gaien zein hizkuntzaren adierazpena argitasunez jorratzen du, esate baterako, Euskal Herriaren egoera, ironia politikarien pragmatismoarekin, engaiamendua klima-aldaketarekin, migranteen egoerarekin. Heriotza gailentzen da liburuan; Barandiaranen kasuan amaren heriotza katalizatzailea izan dela ematen du identitatea berraztertzeko eta bere lekuaz hausnartzeko.

Poetak behaketa prozesua gauzatzen du, galbahearen irudiak balio diolarik mundua onartzeko. Maiz errepikatzen duen bezala, galbahea erabili beharra dago eta xerkatu mundua, errealitatea. Etorkizunari buruz itxaropena topatzea nekeza badaiteke ere, aurrera jarraitzeko gogoa sentitzen du. Mundua ez da aldatuko, eta gizakia atsekabetu egiten da oraingo gertakarien bilakaeraren kariaz: gizarte-idealekiko desengainua, herrien genozidioa, arrazakeria, feminizidioak… Gauza asko ametitu beharra dago. Zeri oratu diezaiokegu, horrenbestez, mundua —eta haren norabidea— ezin badugu arteztu? Maitasunari, hori baino ez baitzaigu geratzen bizimodu ez-perfektuari aurre egiteko.

Liburu honetan ez dago banaketarik, olerki guztiak segidan agertzen baitira, puntuazio zeinurik ez, ezta letra larririk ere. Poema luzeak eta laburrak txandakatzen dira eta abiadura azkartzen dute. Bizitzak berak astintzen gaituen moduan.