« 52. laukitik | Piku-poemak »
Cayo Hueso / Oihane Amantegi Uriarte / Elkar, 2023
Ekaitz tropikalak Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2023-11-25
Zenbait libururen tituluek leku urrunetara eramaten gaituzte eta horixe gertatu zait Oihane Amantegiren “Cayo Hueso” izeneko bigarren eleberriarekin. Hiru elementuk giro bereziaz hornitzen dute kontakizuna. Alde batetik, musikak eta tabakoak protagonista nagusiak lotzen dituzte, Virgil, musika kritikaria, eta Maudey, jazz abeslaria, zigarroa eskuan topatzen baitira. Beste aldetik, eguraldia, hango hezetasunak eta berotasunak funtzionatzen baitute desiraren metafora gisa. Osagai horien inguruan ardazten da gai klasikoa: gizon eta emakumeen arteko harremanak, kapitain zahar batek kontatuta (bere ikuspuntutik aurkezten da istorioa). Virgil eta Maudey definitzean, Amantegi galtzaileen iruditeriaz baliatu dela antzeman daiteke: isilak, iragan misteriotsu baten zamaz bidaiatzen dutenak, zerbaitetik ihes egin nahian-edo, eta, behin gaua elkarrekin pasatu ondoren, bizitza errealaren antzera, banantzen dira maitaleak. Hots, zergatik eta nola hasi diren ez dakigun desiraren aferak, premiazko zaien indar baten menpean. Alde horretatik, topikoetan erortzeko arriskua igartzen dugu momentu batzuetan, izan ere, Maudeyk “femme fatale” dirudi, Virgil eta bere inguruko guztiak, Solomon —jazz bandako musikaria—, kapitain zaharra, haurrak… harekiko liluramenduari eutsi ezinik baitaude.
Arestian aipatu bezala, giro desberdinak sortzeko gaitasun handia erakusten du idazleak tonu poetikoa deskribapen zein hausnarketetan nabarmentzen delarik. Amantegik hizkuntzaren erabileran atsegin hartzen du metafora ederren bitartez —baleena, esaterako—. Dena dela, irakurleari datuak falta zaizkio protagonisten arrazoibideak hobeto konprenitzeko. Halaber, eleberria hiru aktotan egituratzeak antzezlan baten aurrean egotearen zirrara sor dezake, non pertsonaien kanpoko mugimenduak besterik ez dugun ikusten. Eta adi amaierarekin.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi