« Esan gabekoak, gaizki esanak, berba gehiegikeriak | Paradisuari, lurretik »
Paradisuaren kanpoko aldeak / Bernardo Atxaga / Pamiela, 2023
Genero literarioen mugarriak Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2023-11-18
Bernardo Atxagak aurkezpen gutxi behar du irakurleentzat, ibilbide luze eta sariduna baitu. Obra honetara hurbiltzen denak topatuko ditu egilearen gai kuttunak, hala nola, heriotza, maitasuna edo beldurra, izenburutik bertatik iragarrita, modu triste nahiz umoretsuan.
Atxagak adierazi du aspaldi buruan zebilkion egitasmoa gauzatu duela liburu berrian literatur genero desberdinak uztartuz, etiketak jartzeari ihesi nahian. Izan ere, bost ataletan banatzen da obra hau, prosa, kontu autobiografikoak eta poesia jorratzen dituena.
Euskal tradizioari eginiko keinuak ahaztu gabe, forma narratiboak eta poetikoak era natural eta bikainean azaleratzen ditu. Hasierako tonu melankolikotik komikoagora igarotzen da, esaterako, Martuteneko espetxean eman zuen hitzaldiari buruzko pasartean bi ikuspegi kontrajartzen direnean. Batetik, sortzailearena, non ironiaren erabilera antzematen dugun idazleak entzuleen arreta bereganatzeagatik “pairatzen” dituen estualdiak irakurtzean —eta hor topikoa eta gogoeta literatura-sorkuntza eta harreraz, hau da, ze irakurgai, prosa ala poesia, izango den egokiena publiko horrentzat—. Bestetik, presoen errealitatea, prosaikoagoa (hitzaldian interesa izatearen plantak egin baina dirua besterik nahi ez duen presoa, bakarrik egoteko parada bilatzen duen bikotea, ustezko salataria izateagatik isolaturik dagoena…).
Zenbait mementutan artefaktu jostagarri bat plazaratu ote duen galdetzen diogu geure buruari, divertimento antzera. Dena dela, Atxagak heldutasunaren beste obra bat aurkezten digulakoan nago, zeinetan, umoreaz lagundurik, gaien unibertsaltasuna eta kontagintzaren teknikak ongi menderatzen dituela erakusten duen.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi