kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Spoon River Antologia / Edgar Lee Masters (Alain Lopez de Lacallle) / Balea Zuria, 2023

Hilartitzetan Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2023-04-29

Balea Zuria argitaletxeak aurrera jarraitzen du jatorriz euskaraz idatzi zein gure hizkuntzara itzulitako poesia-lanak ezagutarazteko asmoarekin. Aurten Edgar Lee Mastersen liburu ederra ekarri digu Alain Lopez de Lacalleren euskarazko bertsioan. Masters oso idazle ezaguna da literatura anglosaxoian eta bere obra Ameriketako Estatu Batuetako kanon literarioan sarturik dago, poesiazaleei ulergarria suertatuko zaiena ale hau irakurri ondoren.

1915ean eman zen argitara “Spoon River Antologia” baina justizia, antibelizismo eta berdintasunaren aldeko aldarriak dirau poema hauetan, mende bat igaro bada ere. Korronte errealistako poesia ondu zuen Mastersek eta giza izaeraren muin gogorrera iristen da. Hurkoaren mina edo poza sentiarazten digu, unibertsaltasun mezua islatzen duena.

Poema-liburu honek existitzen ez den Spoon River hiriko biztanleen bizitzak kontatzen ditu. 244 pertsonaia, lehenengo pertsonan. Berezitasuna da hango hilerri baten horma-hobietan idatzirikoak balira bezala aurkezten direla olerkiak, izen-abizenak eta izengoitiak ikusgai. Hildakoak beren istorioei buruz mintzatzen zaizkigu hilartitzetik, ogibideen edo beren eguneroko bizitza izan zenaren argitan, esate baterako, doktoreak, gauzaina, aguazila, etab. Halaber, adi egon behar du irakurleak poema batean ageri den pertsonaia aipatua delako beste batean, askotan aldameneko orrian. Modu horretan ahots desberdinek aberasten dituzte adierak, errealitate bereko aldea eta ifrentzua.

Heriotzaren aurrean denek dute zer kontatu -kexuak, harrotasuna, damuak-, egiak airean, haien hipokrisia albora, sekretuak ezkutatzeko arrazoiak desagerturik, zeren heriotzak desinhibitu, askatu egiten baitu hildakoen mihia, bizierak etsipenekin nola egin duen talka, duintasunak umiliazioarekin, luxuak miseriarekin erakutsiz.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak