« Nola desagertu? | Barrikadak trenbidean »

Hitz lau / Koldo Izagirre, Anjel Lertxundi, Xabier Lete, Ramon Saizarbitoria / Euskal Editoreen Elkartea, 2003

Ikuspuntuak Igor Estankona / Deia, 2003-09-23

Ez dira inondik ere lauak liburu honetan irakurleak aurkituko dituen hitzak, ezpada lau hitz edo lau hizkera desberdin. Funtsean artikulugintzan aritzeko lau modu dira orain eskuragarri ditugunak generoari efimerotasuna lapurtu dion argitalpen honekin. Koldo Izagirre, Anjel Lertxundi, Xabier Lete eta Ramon Saizarbitoriak 1993ko azarotik hasi eta 1994ko uztaila bitartean igandero Euskaldunon Egunkarian idatzitako artikuluak biltzen ditu “Hitz lau” honek. Martxelo Otamendik hitzaurrean dioen legez, hastapeneko garai haietako ahalegin ausartenetarikoak izan ziren laukote honen lanak. Hala dela ohartzen da edozein, artikuluen luzera, sakontasuna eta aniztasuna kontutan hartzen baditu.

Aipatutako komunikabidearen itxieraren aurrean loak hartu ez eta langileen aldeko argitalpena tajutu dute Editore Elkarteak eta idazleek eurek. Keinuaren garrantzi praktikotik harago literarioki ere urregorriaren pisua daukan lana da hau, denborak oso ondo tratatu dituen hogeita hamalau artikuluek gogoetarako gonbite ederra izaten jarraitzen dute eta. Hori ez zaio zor denboraren muga bera gainditzeko gaitasun berezi bati, denboren eta gaien errepikapen hutsa den historiari baino. Izan ere, sakonki aztertzen dena beti da baliogarri. Hala behar denean irakurleak egingo dizkio egokitzapenak, gaurko egunera ekarriko ditu anakronismo arinak. Artikulu denak bilduta edukitzeak, gainera, idazleen arteko ika-mikak hobeto jarraitzea ahalbideratzen du, bakoitzaren jarrera definituago bat erakutsiz. Interesgarria da jarreretan ezezik idazle bakoitzaren estiloan arreta jartzea, hitz potoloekin gauza finak eta hitz finekin gauza potoloak esaterako orduan laurak diren arren maisu, bakoitzak bere tonua baitarabil. Putzurik putzu dabilen irakurleak zail izango du irakurketa uztea, ondoren zer datorren jakiteko nahia pizten baitu gaien eta ikuspuntuen aberastasunak. Erritmo biziko irakurketa, inondik ere.

Koldo Izagirre zapataren azpiko txiklea bezain gozoa da, Anjel Lertxundi zaldirik gabeko zalduna, Xabier Lete sagardotegiak nahiago dituen filosofoa eta Ramon Saizarbitoria japoniako zetaz bildutako makila. Laurek dute hala ere puntatik puntara eta konkretutik abstraktura salto egiteko gaitasun berezko hori. Bakoitza bere lekuan dagoelarik zelan mugitzen diren ikusi ahal izatea nahikoa arrazoi sendoa da liburua erosteko, beste arrazoiak arrazoi.