kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Mare: ilargiari poemak / Askoren artean / 1945 argitaletxea, 2022

Ilargiaren eraginpean Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2023-02-25

Gure planetari bira ematen dion sateliteak erakarpen handia piztu du gizakiongan antzinarotik. Adibidez, ilargia gurtu egin dute hainbat kulturatan eta obra asko sortu dira artean eta literaturan haren inguruan. 1545 argitaletxeak liburu txukuna, zinez, paratu du ilargiaz. Egia esan, ale hau irakurri arte ez dut jakin haien lanari buruz baina horrelako ekimenek ongi etorri beroa merezi dute euskalgintzan.

Alde batetik, hiru hitzaurre daude: zientifikoa, filosofikoa eta literarioa (“Ilargira, bidaia literario batzuk”), 29 poematan kokatzen laguntzeko. Beste aldetik, Udane Ansak prestatu ditu marrazki ederrak (akuarelak zuri-beltzean paperaren lodiera bereziaz) olerki bakoitzeko.

Horrez gain, bukaeran poeten biografia laburra eta euskal poesiaren ibilbide historiko bat (“Euskal poesiaren ilargialdiak”) azaltzen dira, baita Martin-Etxebestek ondu duen abestia ere. Edizio lan aparta horrek areagotzen du liburuaren kalitate-maila.

Abiapuntu originala otu zaie editoreei: historian zehar ilargian ur-masak zeudelakoan hango eremu zabalak horrelaxe izendatu zituzten: “Padurak”, “Badiak”, “Aintzirak”, “Itsasoak” eta “Ozeanoa”. Hortik 59 izen atera eta, liburuan parte hartu duten poetak 29 izan arren, aurkibidean mantendu egin dituzte gainontzeko izenak, poemarik gabekoak.

Egileen zerrendan aniztasuna da ezaugarririk nabarmenena. 1935-2002 aldian jaiotako idazleen poemak baitaude. Eta gauza bera egituraren gainean —bertso libreak, errimadunak, intertestualitatea han-hemen—. Alabaina, desoreka apur bat antzematen da, hau da, batzuetan gazteentzako sinpleagoak suerta daitezke; besteetan, metaforaz zamatuegiak, edo luzeegiak begitandu zaizkit.

Laburbilduz, mimoz egindako edizioa da, horregatik, adin guztietako irakurleengana, ez soilik gazteengana, helduko dela espero dut.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak