« Barraren atzetik mundua | Esna »
Poetandreak literatura greko-latindarrean / Askoren artean (Maite Lopez Las Heras) / Balea Zuria, 2022
Emakume poeta ahaztuak Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2022-10-22
Greziako eta Erromako literatura klasikoaz pentsatzen hasten garenean, ohiko izenak bururatzen zaizkigu: Safo kenduta, gizonezkoak denak. Emakumezkoek idatzitako olerkigintza, ostera, denboraren lainoek estalia geratu da, arlo akademikoan ikertzaileek miatu dituzten eskuizkribuetako testigantza bakan batzuk izan ezik.
Hutsune hori betetzera dator liburu hau. Maite Lopez las Heras filologia klasikoan aditua, bere ezagupen eta esperientziaz baliatuz, poetandre horien obrak berreskuratzeko asmoa ematen du aditzera ale honekin. Garai haietako testuingurua hobeto ulertaraztearren, hitzaurre eta azalpen laburra paratu ditu bilduman egile bakoitzaren olerkiak aurkeztu aurretik. Guztira, 24 emakume, lau ataletan bereizita: garai arkaikoa, klasikoa, helenistikoa eta erromatarra.
Antzinaroko literatura klasikoaren moldeak jarraitu zituzten eta, hala, elegiak, esker ematekoak, dolukoak edo epigrama satirikoak daude liburuan. Halaber, gogoratu beharra dago aztarnen eskasiagatik ez direla idazlan luzeak. Gai nagusia maitasuna da, kasurik egiten ez duen maitalearekiko kexua, sexu grina edo tonu erotikoa kausitu ahal ditugularik. Ausardia eta originaltasuna igartzen dira poemetan. Izan ere, emakume sortzaileak, kulturadunak izan ziren, orduko gizarteak esleitu zien rol pasiboarekin konformatu ez zirenak, eta haien obraren balioaz jakitun zeuden. Ez da harritzekoa, beraz, idazle garaikideen goraipamenak jaso izana, hala nola, Martzialenak edo Ausoniorenak.
Kontua da zergatik isilarazi zituzten edo zergatik pairatu zuten. Lopez las Herasek aipatzen duen bezala, “damnatio memoriae”. Horregatik, estimagarria zaigu ahaztuak izan diren poetandre greziar eta latindarren ahotsak ezagutarazteko ahalegina.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi