« Barraren atzetik mundua | Esna »
Poetandreak literatura greko-latindarrean / Askoren artean (Maite Lopez Las Heras) / Balea Zuria, 2022
Emakume poeta ahaztuak Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2022-10-22
Greziako eta Erromako literatura klasikoaz pentsatzen hasten garenean, ohiko izenak bururatzen zaizkigu: Safo kenduta, gizonezkoak denak. Emakumezkoek idatzitako olerkigintza, ostera, denboraren lainoek estalia geratu da, arlo akademikoan ikertzaileek miatu dituzten eskuizkribuetako testigantza bakan batzuk izan ezik.
Hutsune hori betetzera dator liburu hau. Maite Lopez las Heras filologia klasikoan aditua, bere ezagupen eta esperientziaz baliatuz, poetandre horien obrak berreskuratzeko asmoa ematen du aditzera ale honekin. Garai haietako testuingurua hobeto ulertaraztearren, hitzaurre eta azalpen laburra paratu ditu bilduman egile bakoitzaren olerkiak aurkeztu aurretik. Guztira, 24 emakume, lau ataletan bereizita: garai arkaikoa, klasikoa, helenistikoa eta erromatarra.
Antzinaroko literatura klasikoaren moldeak jarraitu zituzten eta, hala, elegiak, esker ematekoak, dolukoak edo epigrama satirikoak daude liburuan. Halaber, gogoratu beharra dago aztarnen eskasiagatik ez direla idazlan luzeak. Gai nagusia maitasuna da, kasurik egiten ez duen maitalearekiko kexua, sexu grina edo tonu erotikoa kausitu ahal ditugularik. Ausardia eta originaltasuna igartzen dira poemetan. Izan ere, emakume sortzaileak, kulturadunak izan ziren, orduko gizarteak esleitu zien rol pasiboarekin konformatu ez zirenak, eta haien obraren balioaz jakitun zeuden. Ez da harritzekoa, beraz, idazle garaikideen goraipamenak jaso izana, hala nola, Martzialenak edo Ausoniorenak.
Kontua da zergatik isilarazi zituzten edo zergatik pairatu zuten. Lopez las Herasek aipatzen duen bezala, “damnatio memoriae”. Horregatik, estimagarria zaigu ahaztuak izan diren poetandre greziar eta latindarren ahotsak ezagutarazteko ahalegina.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera