kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Zoonomia / Nerea Arrien / Pamiela, 2022

Bestiario poetikoa Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2022-07-30

Nerea Arrien ez da hasiberria literaturan; Lizardi Saria, Haur eta gazte literaturako obrak argitaratu ditu bai eta helduentzakoak: iaz “Jende likidoa”, errelatoen liburua, eta aurten poesia-liburua, “Zoonomia”, zeinarekin Xabier Lete VI. Poesia Saria eskuratu duen.

Berezko zoo bateko animaliak daude ikusgai poema-sorta honetan. Horietan guztietan emakumezko identitatea nabarmentzen da, gaur egun izaera horren konnotazio eta rol anitzei erreparaturik: lan merkatuko zein etxeko behargina, ama, maitalea, prekarietate ekonomikoa jasatea edo gizonen mende bizitzea, gizartearen indarreko balioak kritikatuz. Oso bestiario pertsonal baten aurkezpena, idazleak ongi seinalatzen duena hasieran: “Bestia guztiei ateak irekin nahi dizkiet, / espezie oso bat iraungitzear dagoelako nire baitan”. Baita azken poeman ere: “Entzun / astiro zahartu nahi ez duen aberea, / entzun / nire hezur arteko zootik ateratzen den emea”. Ezin zaie, beraz, ukatu batasuna poemei, haien gidalerroak ondo taxutu baititu autoreak.

Baliabide poetikoei dagokienez, errepikapenak, aliterazioak eta hitz-jokoak ongi zaindu ditu ironia eta dibertimenduzko efektuak lortuz. Horrekin batera, originaltasun handiko metaforak eta irudiak erabiltzen ditu Arrienek. Animalia desberdinen ezaugarriak abiapuntutzat harturik gizakion jokamoldeekin paralelismoa egiten du, adibidez, erlauntzaren irudia Covidaren itxialdia adierazteko edo hipopotamo eta hipotekaren arteko elkarketa: “hipotekamoa”. Geruza asko daude poemen esanguran eta batzuetan argi geratzen da animaliaren eta ezaugarriaren arteko uztardura (elefantea eta oroitzeko ahalmena; mikak eta objektu distiratsuekiko lilura); bestetan, aitzitik, ostendu egiten da eta kriptikotasunean erortzeko arriskua antzeman daiteke.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak