kritiken hemeroteka

8.487 kritika

« | »

Mina hartzeko ere / Juan Luis Zabala / Susa, 2022

Lekua topatuz munduan Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2022-07-09

Klasikoen aburuz, denbora igarotzeak ez gaitu jakintsuago bihurtzen, zaharrago, ezbaitiago edo koldarrago baizik. Ideia horrek, hein handi batean, Juan Luis Zabalaren gogo poetikoa ardazten du bere bigarren poesia-liburuan 2000tik. Azaldu duen moduan, alde handia dago aurreko obrarekin konparatuz gero, hura baitzen gaztaroaren amaierakoa, munduari oldartzen zitzaiona, alegia. Oraingo liburu honetan, aitzitik, mundura egokitzen saiatu nahi izan du.

58 poematan Zabalak begirada lasaia adierazten du helduaroak dakarrenaz. Urteak betetzeak ematen dio aukera bizi-espektatibak berrikusteko tonu pausatuan. Izan ere, denbora iragaten delako gai gara bizialdiaren balioa estimatzeko. Alabaina, bizipenen zama ezin dugu erabat arindu edo urrundu gure gogotik.

Edadetzean beldurra eta zalantzak bidaide ditu idazleak, eta, poemen mamiari erreparatuz, hauxe aurkitu dezakegu: galdu diren adiskideak, maitasun istorioak, haurtzaroaren lorratzak, hil diren pertsona maitatuak behin baino gehiagotan aipatuak dira bertsoetan, osasun arazoak, amaren irudia eta haren berben oroitzapena, edo hizkuntzarekiko kezka. Zabalak lehen pertsonatik ondu ditu olerki gehienak, eta bestelako baliabide batzuk ere lantzen ditu: hitzen errepikapenak eta jokoak, umorea eta autoironia.

Bizitza inperfektua dugu baina, urteak joan ahala, munduaren ulerkera gauzatzen du gizakiak. Nahiz eta denborak zaharberritzen dituen mina eta nostalgia, liburu honek helduaroari buruzko ikuspuntu errealagoa, doituagoa eskaintzen du, faltsua suertatu ohi den baikortasuna alboraturik. Poema hauek argitasun izpia bilatzen dute, nola eutsi existentziari —gertatua ametitzea eta etortzear dagoenarekin konformatzea da Zabalaren iradokizuna— hainbeste min ez hartzeko. Etsipenean erori barik.

Azken kritikak

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Simulakro bat
Leire Ugadi

Mikel Asurmendi

Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Asier Urkiza

31 ipuin
Anton Txekhov

Aritz Galarraga

Odolaren matxinadak
Miren Guilló

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi

Joxe Aldasoro

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Artxiboa

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

Hedabideak