« Totelka, elkarri hitza janez | Apetazko pentsamendu “askea” »
Ogia eta zirkua / Irati Jimenez / Erein, 2021
Sormenaren gorazarrea Paloma Rodriguez-Miñambres / El Correo, 2021-11-20
Lehen orrialdeetatik sumatzen da Irati Jimenezek zenbaterainoko mirespena sentitzen duen Harkaitz Canoren “Neguko zirkua” (2005) obrari buruz. Izan ere, arreta handiz arakatu du idazlearen ipuin bilduma hori saiakera mamitsu honetan, zeinak Bilboko Udalaren Miguel de Unamuno XXI. Saria jaso duen.
Abilezia eta gaitasuna erakusten ditu “Neguko zirkua”ren elementu giltzarriak aurkitzeko: gizakia, bizitza, arima, literatura, sormena. Istorioen hondoraino heltzen da Jimenez eta irakurketan zehar eskutik oraturik garamatza, aukeratutako egiturak obraren interpretazioan laguntzen baitu. Lehendabizi, euskal letretan Canoren liburuaren garrantzia justifikatzen du sarreran, literatur kritiko eta adituek zer harrera egin zioten gogoratuz. Era berean, autorearen eleberrigintza (bikaintasuna) eta ipuingintza (maisutasuna) artean bereizteaz gain, sormenaren gaineko hausnarketa sakona bezain argigarria gauzatzen eta liburua ulertzeko proposamena egiten du, ipuin bakoitzaren fitxa aurkeztuz; sinopsiaren berri ematen du, sinboloen presentziaz ohartzen da bai eta esaldi bateko laburpena eta istorioaren kokapena egiten ditu jarraian datozen ipuinen zentzua eta obra osoaren barrenak azaleratzeko.
Bestalde, saiakera hau ez da soilik adituentzat; aitzitik, tonu akademikoari itzuri egiten dio Jimenezek; hurbila suertatzen da eta horren meritua informazioaren egituran datza, lehen esan bezala, hemeretzi ipuinen adieraren geruza desberdinak aztertzen eta agerian ipintzen baititu. Berak sentitzen duen mirespena irakurleari helarazten dio, hain modu pertinentean Canoren gakoak deskubritzen eta irakurleokin konpartitzen dituelarik. Euskal idazle onenetako bat hobeto ezagutzeko parada ematen digu liburu honek. Dena dela, bitxia iruditu zait orrialde guztietan zenbait esaldi letra lodiz agertzea, ez direlako beharrezkoak irakurketa errazteko.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi