« Hausnarraren ondarea | Leonardo da Vinci »
De re publica edo politikaz / Piarres Xarriton / Elkar, 2003
Politikaz Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2003-07-13
Aitortu behar zaio Piarres Charrittoni liburu hau idazteko ezagutza franko duela, alegia jakinduria. Niri, bereziki, ez zaizkit gai politikoak interesatzen, eta noiz edo noiz horretaz hitz egiten badut, lagun artean batez ere, futbola, lagun artekoa gaia hori bai, are gutxiago gustatzen zaidalako da, eta ez dudalako asmatzen jokalarien izen-abizenik esaten, edo bakoitzak zelaian duen tokia zehazten. Egia ere bada, batzuetan, asperrak bere esku leunez erasaten didanean hartzen ditudala gai politikoak irakurtzeko, egunkarietako berriak eta halako tratatuak, hobe baita, nire aburuz, ezer irakurtzea ezer ez irakurtzea baino, baina ez da denei gertatzen zaiena; aitortzen dut. Piarres Charritton, gainera, ez da edozein. Lan askoren egile da, eta lan horien aretan oso maiteak ditut Tomas Mororen Utopia eta Spinozaren Etika’ren itzulpenak, maiteak, azpimarratuak eta erabiliak. Prosa ederraren jabe baita bera, eta hori, gutxienik, eskertzekoa da, politikari askoren hizkuntza itsusia ez denean mordoiloa bada, topikoz topiko dabilen esaldi-katea: esanahien desertua.
Sarreran irakurtzen dut “De Republica” hau idazteko gogoa eta adorea, hainbat pentsalarirengandik jasotako arnasak eman diola. Berak aipatzen ditu, besteak beste, Karlos Santamaria, Joxe Azurmendi, Ricardo Arregi, euskaldunen artean, eta Simone Weil, Hannah Arendt, euskaldunak ez direnen artean. Charrittonek berak azaltzen du Zizeronek berak ere izen bereko tratatua idatzi zuela, Errepublikaz, eta nik dakidala, pentsalari asko izan dira Errepublika gaitzat hartu izan dutenak, hala izendatzeke, noski. Maquiavelo, esaterako. Errepublikaz hitz egitea politikaz hitz egitea da, bere zentzurik onenean: hiritarrek beren arteko harremanez, beraien buruak zaintzeko eta gobernatzeko hautapenez hitz egitea eta eztabaidatzea. Piarres Charrittonek, guk metafora erabiliz, iparralde deitzen dugun lurraldetik hitz egiten du, euskara metafora-hizkuntza baita; eta errealitate hori, sarri aipatugatik, sobera ezezaguna baita, interesgarri egiten da azkenerako, eztabaidarako eta mintzatzeko gai askotxo ematen baititu. Ez alferrik sailak berak “eztabaida” du izenburua.
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Aitor Francos
Urrats galduen hotsa
Luis Garde
Jose Luis Padron
Simulakro bat
Leire Ugadi
Ibon Egaña
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
Mikel Asurmendi