kritiken hemeroteka

8.118 kritika

Azken kritikak

« | »

Aireportuko musika / Luis Garde / Pamiela, 2020

Gorespena nahasketari Aiora Sampedro / Berria, 2020-11-29

Koldo Lakar detektibeari Leire Olcoz parlamentari nafarraren bahiketa ikertzeko materialak iritsi zaizkio eta horiekin fikziozko narrazio bat osatzen dihardu, irakurleari bere pentsakizunak eta lanerako darabilen informazioa jakinarazten dizkion bitartean. Laburpenean dirudien bezain konplexua da liburua, baina bi ezaugarritan bilduko nuke nik eleberria.

Hibridazioa. Bai edukiaren aldetik, bai edukia biltzen duen formaren aldetik, nahasketa gailentzen da Garderen lanean. Edukiari dagokionez, nafar batek Nafarroako historia berrikusiz idatzitako fikzio-lana izanik, ezinbestekoa da aipatzea bertan ageri den konplexutasun sozial eta kulturala. Egileak lurraldeko historiaren berrikuspena egiten du, euskaldun eta euskaltzale dela erakutsiz, baina hainbat sentsibilitate politiko bilduz. Horrela, gaur egun kokatzen den ukronia batetik hasiz, zeinetan EHAS ETAren oinordeko talde armatua existitzen den, karlistaldi garairaino historiaren berreraiketa egingo du idazleak, euskal abertzaletasunaren, nazionalismo espainiarraren, nafar erregionalismoaren eta bortxaren arteko harremanak arakatuz.

Gainera, hibridazioa ez da soilik tramaren barnean gertatuko. Esan bezala, generoen hibridazioa konstantea izango da testuaren hasieratik amaierara arte. Aipatutako gaia lantzeko kronika historikora gerturatzen den narrazioak lekua hartzen du testuko zenbait unetan (adibidez, karlistaldien edo Gerra Zibilaren barneko pasarteak kontatzean); fikziozko narrazio garbira jotzen dute 2020-2030 hamarkadan kokatutako gertakariek edota plano batzuk eta besteak lotzen dituzten pertsonaia batzuen eskutitzek. Bestalde, nobela guztia thriller politikoaren giroak inguratuko du, politikari baten bahiketaren inguruan harilkatzen baita kontua.

Fikzioa da beste ezaugarri nagusia. Errelato historiko-politikoaren kontakizuna osatzeko, fikziozko kontakizunen beharra aldarrikatzen du eleberri honen egileak, baina euskal historiari eta gatazkari fikzioz erantzun dioten beste lan gehienen aldean, Garderen testuak etorkizunean jartzen du ardatza; geroa aldatzeak oraina moldatzen lagun dezakeelakoan.

XXI. menderako testua osatzen dute aipatutako bi ezaugarri horiek. Baiki, ariketa metaliterarioa dela esan daiteke, hainbat narrazio partzialen bitartez, poetika trinkoa eraikitzen baitu iruindarrak.

Esan bezala, emaitza testu zaila da, ahalegina eskatzen diona irakurleari, baina, egilearen beste lanetan bezala, donaria dakarrena irakurlearentzat. Hala sentitu dut nik, behintzat. Iraganeko gertakari historikoetako barne-pasarteetan oinarritzen diren istorioekin gozatu dut gehien, hala nola Espoz Mina nafar konkistatzailearen ibilera ezezagunenekin edo Gerra Zibileko gerrillarien pasarteekin.

Esandakoa, liburua irakurketari astia eman nahi dion irakurlearentzat pentsatua dago, hausnarketarako bidea zabaldu nahi baitu idazleak.

Azken kritikak

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Jose Luis Padron

Pozaren erdia
Harkaitz Cano

Aitor Francos

Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite

Irati Majuelo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak